De dansende brug

De Nieuwe Schermerweg is een drukke verkeersweg. Dat was al zo in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Door het ontbreken van verkeerslichten was het oversteken voor voetgangers een hachelijke zaak. Zeker ook voor de vele schoolkinderen die vanuit het Schermereiland naar scholen in Oudorp gingen. Na een aantal dodelijke ongelukken met kinderen, was de maat vol voor de lokale bewoners.

Demonstrerende ouders na het dodelijke  Agent van Nieuwehuizen helpt bij het oversteken  de Genie komt de locatie opmeten waar de Baileybrug zou moeten komen
De druppel was een ongeluk op 5 december 1973 waarbij een 6-jarig jongetje om kwam. Op 6 december dwongen bewoners van het Schermereiland het verkeer op de Nieuwe Schermerweg tot stoppen en daarna trokken boze ouders richting het stadhuis om hun oplossing voor het probleem te laten horen: een Baileybrug. Onder andere gezien de financiële situatie van de gemeente was ook de gemeenteraad van mening dat dit de beste tijdelijke oplossing was, tot er ooit verkeerlichten zouden komen in combinatie met aanpassingen aan de kruispunten en verlegging van de Nieuwe Schermerweg.

Begin 1974 werd er contact gezocht met het de Provinciaal Militair Garnizoenscommando in Amsterdam. Zij zouden een Baileybrug kunnen leveren. Dit type brug werd ontwikkeld in 1940 door de Britse ingenieur David Coleman Bailey. In de Tweede Wereldoorlog werd die met veel succes gebruikt. De constructie leende zich voor zeer uiteenlopende omstandigheden. De brug was ook relatief goedkoop om te laten plaatsen, zeker als dat werd gedaan in het kader van een oefeningsopdracht voor het leger. De totale kosten voor het plaatsen werden geraamd op 85.000 gulden. Daarvan was 30.000 gulden kosten voor de Genie. Deze Genie-eenheid was de Elfde Genie N Bataljon uit Wezep en bestond uit dertig dienstplichtigen, onder leiding van kapitein P. Bronckhorst.

De Genie aan het werk  De Genie aan het werk  De Genie aan het werk

Op 8 april 1974 werd de Nieuwe Schermerweg afgezet en kwamen in de vroege ochtend de voertuigen van de Genie-eenheid Alkmaar binnen rollen. Drie dagen zouden ze gaan werken aan het plaatsen van de brug. Een brug die maar liefst een lengte van 116 meter zou hebben en die viel in de militaire verkeersklasse 16. Geschikt dus voor voetgangers, fietsers en brommers, maar in principe ook voor zwaardere voertuigen. Iets ten westen van de Marie Curiestraat zou de brug geplaatst worden. De gemeentepolitie had overigens nog wel zijn bedenkingen bij de brug en verwachtte dat de lokale jeugd al snel het object als een speeltoestel zouden gebruiken. De buurtvereniging van het Schermereiland was het hier ook wel mee eens en er al werd gedacht aan een bewakingsploeg.

De dienstplichtigen die het werk moesten gaan verrichten in het kader van hun opleiding ‘bruggen plaatsen’ vonden het allemaal wel best. Zo vertelde ze aan een journalist van de Alkmaarsche Courant: “In ieder geval nuttiger dan het graven van schuttersputjes”. 10 april stond de brug. De dienstplichtigen mochten zich gaan opfrissen in het zwembad ‘De Overdekte’. De besmeurde werkoveralls werden niet meer aangetrokken, een net grijs uniform wel, want de officiële opening volgde dezelfde dag nog. Burgemeester De Wit, in gezelschap van het wijkcomité, diverse hoge heren en kapitein Bronckhorst gingen als eerste over de brug. De kapitein deed dat overigens in een militair voertuig. Daarna volgde de genisten, al wuivend en toeterend in Dafs en Munga’s. De Alkmaarsche Courant noemde dat zelfs “Das Militär op zijn best”.

De bijna voltooide brug  mensen op de brug  De plaatsing van de nieuwe voetgangersbrug

10 jaar lang deed de Baileybrug dienst als veilige oversteekplek, maar begin de jaren 80 gebruikten steeds minder mensen hem. Waar de politie in 1974 al voor vreesde werd realiteit: de brug werd een speelplek. Zo sprongen regelmatig groepjes kinderen met z’n allen op de brug om hem te laten ‘dansen’. De brug bewoog daarmee behoorlijk op en neer. Op gegeven moment gingen zelfs ook auto’s over de brug rijden. De gemeente wilde eigenlijk van de brug af, maar onderzoek wees uit dat ouderen en kinderen het meeste gebaad waren bij een ongelijkvloerse voorziening. Uiteindelijk werd er gekozen voor een eenvoudige voetgangersbrug iets ten westen van de oude. Deze kwam er in april 1985. De oude en nieuwe brug hebben nog vier maanden naast elkaar gestaan. Dit was omdat er nog wat onduidelijkheid was over wie nou de opruimingskosten moest gaan betalen, de Genie of de gemeente. Uiteindelijk heeft dertien man van de B-compagnie van de Prinses Margrietkazerne uit Wezep de brug uit elkaar gehaald en in een nabij gelegen weiland gedeponeerd. Een opkoper van oud ijzer mocht hem daar komen ophalen.

Op 19 september 2001 was het echter gedaan met brug nummer twee. In de vroege ochtend reed er namelijk te hoog geladen vrachtwagen tegen aan en de brug verzakte veertig centimeter. Er dreigde instorting en later op dag werd de brug weggehaald. Alleen de trappen aan weerszijden bleven staan. Een maand later besloot de gemeente de brug niet te laten terugkomen en te vervangen door een met verkeerslichten beschermde oversteekplaats. 

Bekijk hier mee foto's van de Baileybrug.

Door Mark Alphenaar

test