Met de klas op historische ontdekkingstocht bij het Archief?

Dat kan! Laat uw leerlingen oog in oog staan met eeuwenoude historische bronnen tijdens onze thematische excursies. Aan de hand van opdrachten leren de kinderen met de historische bronnen te werken en raken ze meer bekend met het verleden. Een historisch onderwerp of tijdvak wordt concreter, persoonlijker en tastbaarder met een bezoek aan het Archief!

Wilt u met uw klas langs komen voor één van onze thematische excursies? Of staat het onderwerp van uw keuze er niet bij en heeft u interesse in een programma op maat? Graag overleggen we met u over de mogelijkheden. U kunt contact opnemen met Loes Ekhart en Lisette Blokker via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of (072) 850 82 00.

Hieronder een aantal voorbeelden van programma’s die te boeken zijn.

Tweede Wereldoorlog in de buurt

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 90 - 120 minuten
Excursie - Canon, Tijdvakken en omgevingsonderwijs

Wie vertelt de verhalen over de oorlog nog, als iedereen die het heeft meegemaakt straks is overleden? In het archief bewaren we de verhalen van de mensen en groepen die de oorlog nog hebben meegemaakt. Ook in je eigen omgeving heeft de Tweede Wereldoorlog een grote rol gespeeld. De leerlingen gaan in het archief aan de slag met lokale brieven, foto's, kranten, voedselbonnen en allerlei andere originele documenten uit de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de rondleiding ontdekken leerlingen de verhalen van verzetslieden, 'gewone' burgers, joodse families en de Duitse bezetters. Geschikt (te maken) voor alle plaatsen/gemeenten in de regio, bijvoorbeeld: Alkmaar, Bergen, Heiloo en Schagen.

Middeleeuwen

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 90 - 120 minuten
Excursie - Tijdvakken en Canon

Tijdens een rondleiding door de depots komen de leerlingen oog in oog te staan met échte middeleeuwse bronnen: het stadsrecht, grote rode zegels met ridders en geestelijken en onze alleroudste handgeschreven en gedrukte boeken. Behalve meedenken met het verhaal achter de bronnen, mogen de leerlingen ook voelen aan echt perkament en aan de hand van een doorfluisterspelletje ontdekken ze dat informatie verloren kan gaan wanneer je iets alleen maar mondeling doorvertelt. De leerlingen gaan ook zelf aan de slag met enkele opdrachtjes. Daarin speuren ze onder andere naar de locaties van de drie kastelen die rond Alkmaar hebben gestaan. Het programma behandelt behalve de algemene onderwerpen als standenmaatschappij, kastelen en de uitvinding van de boekdrukkunst, ook de groei van Alkmaar tot stad.

Gouden Eeuw

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 90 - 120 minuten
Excursie - Tijdvakken en Canon

De leerlingen oefenen met het schrijven van hun eigen voornaam in zeventiende-eeuws handschrift, ontdekken hoe zij in die tijd zouden hebben geheten en vergelijken een aantal oude kaarten met elkaar. Ze maken kennis met een aantal 'Gouden Eeuwers' uit Alkmaar en omgeving die een belangrijke rol hebben gespeeld in de landelijke scheepvaart (VOC), kunst en wetenschap. Waaronder de wereldberoemde filosoof René Descartes die in Egmond-Binnen heeft gewoond en van wie wij een handgeschreven brief bewaren over een moord die in Egmond plaats had gevonden. Tijdens een rondleiding door de depots komen de leerlingen oog in oog te staan met 400 jaar oude originele historische bronnen!

Beleg van Alkmaar

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 90 - 120 minuten
Excursie - Tijdvakken en Canon

450 jaar geleden sloop een Alkmaarse timmerman de stad uit om een belangrijk bericht naar Schagen te brengen. Tijdens het beleg van Alkmaar in 1573 smokkelde hij briefjes mee in zijn polsstok, waarin de Alkmaarders aan de Geuzenleiders vragen om de stad te komen helpen tegen de Spanjaarden. Die eeuwenoude polsstokbriefjes, en vele andere bronnen uit de tijd van het beleg van Alkmaar, worden in het archief bewaard. Maar welk verhaal vertellen die bronnen eigenlijk? Vertellen de bronnen in het archief ook het verhaal van de Spaansgezinden? Gedurende het programma kan ook aandacht worden gegeven aan de regio: hoe was het in de steden en dorpen rondom Alkmaar in de tijd van het Spaanse beleg? En was iedereen het wel eens met de Opstand tegen de Spanjaarden? Dit programma is in verkorte versie ook onderdeel van het combinatieprogramma ‘Van wie is de Victorie?’ i.s.m. Stedelijk Museum Alkmaar:

Van wie is de Victorie?

Niveau: groep 7 en 8
Duur: 90 minuten
Kosten: 140 euro
Excursie i.s.m. Stedelijk Museum Alkmaar (Boeken via de website van Stedelijk Museum)

Er wordt wel gezegd dat geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars. In dit programma ontdekken leerlingen niet alleen de verhalen van de winnaars, maar ook die van de verliezers van het Beleg van Alkmaar. Leerlingen onderzoeken wat er in historische bronnen is terug te vinden over de verliezers van het Beleg. Stonden alle Alkmaarders achter het verzet? En wat was het lot van de katholieke inwoners van de stad? De leerlingen bezoeken zowel Stedelijk Museum Alkmaar als het archief met tussendoor een korte stadswandeling van zo’n 1,5 km.

Het geheugen van mijn woonplaats

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 90 - 120 minuten
Excursie - Omgevingsonderwijs

Wat is er allemaal gebeurd in mijn woonplaats en wat kan ik daar over terugvinden in het archief? Leerlingen voeren in kleine groepjes korte opdrachten uit waarmee ze leren wat historische bronnen kunnen vertellen over henzelf en het verleden van hun woonomgeving. Oude en nieuwe foto’s worden vergeleken, ze doorzoeken het bevolkingsregister en bestuderen oude plattegronden. Uiteraard bezoeken we ook de depots waar de leerlingen oog in oog staan met originele historische bronnen uit hun woonplaats. Tijdens het bezoek ontdekken de leerlingen wat er allemaal te vinden is in een archief en wat het nut is van bewaren. De inhoud van het programma wordt per klas aangepast aan de woonomgeving van de leerlingen.

Taal

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 90 - 120 minuten
Excursie - Thematisch

Niets is zo veranderlijk als de taal! Wie had in de Middeleeuwen kunnen bedenken dat we nu binnen een seconde een bericht de wereld over kunnen sturen? Veranderingen in taal en communicatie laten veranderingen in de tijd zien. Dat gaan we verder onderzoeken tijdens het bezoek aan het archief. Want nergens worden zoveel voorbeelden van taal bewaard als in archieven en bibliotheken! Leerlingen ontdekken tijdens de rondleiding allerlei veranderingen in de taal door de eeuwen heen. Ze bekijken middeleeuwse handgeschreven boeken en brieven uit de zeventiende eeuw. In de opdrachtjes gaan de leerlingen aan de slag met taal. Kun jij de handschriften en letters van honderden jaren terug lezen en zelf gebruiken?

Post!

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 90 - 120 minuten
Excursie - Thematisch

Communicatie tussen mensen verliep in het verleden heel anders. Hoe kwam informatie in de middeleeuwen van persoon tot persoon? Hoe zorgde je er in de Gouden Eeuw voor dat een brief vanuit Batavia in Holland aankwam? En wat kunnen oude ansichtkaarten je vertellen? De leerlingen gaan het ontdekken aan de hand van voorbeelden van post en communicatie uit het verleden. Ze maken opdrachtjes en krijgen een rondleiding in het depot van het Archief waarin ze echt perkament en drukletters mogen aanraken.
Geschikt (te maken) voor alle plaatsen/gemeenten in de regio, bijvoorbeeld: Alkmaar (Schermer en Graft - De Rijp), Bergen, Egmond, Dijk en Waard, Heiloo, Schagen.

Op zoek naar Kunst(enaars)

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 90 - 120 minuten
Excursie - thematisch

Kunst in het Archief? Jazeker, als je maar goed kijkt! De eeuwenoude landkaarten, foto’s uit de vorige eeuw en zelfs de kinderboeken van Uitgeverij Kluitman zijn soms ware kunstwerken. En veel is gemaakt door kunstenaars die in onze eigen regio hebben gewoond of gewerkt. Met een beetje zoeken komen we hen tegen in allerlei soorten bronnen en documenten. Die vertellen je meer over het leven van de makers; de jeugdjaren van illustrator Anton Pieck rond 1900 of schilder Caesar van Everdingen in de Gouden Eeuw. In deze introductie duiken we met de leerlingen in de kunsthistorie van Alkmaar en omgeving. Dit programma is in verkorte versie ook onderdeel van het combinatieprogramma ‘Van Mondriaan tot Van Everdingen’ i.s.m. de Kunstuitleen:

Van Mondriaan tot Van Everdingen

Niveau: groep 6, 7 en 8
Duur: 120 minuten
Kosten: € 5,50 per leerling.
Excursie i.s.m. Kunstuitleen Alkmaar (Alleen te boeken via de website van CultuurPrimair)

Op één ochtend bezoek je zowel de Kunstuitleen als het Archief. Rode draad is kunst (h)erkennen, van figuratief naar abstract en van modern naar historisch. Bij de Kunstuitleen bekijk en maak je een abstract schilderij. Bij het Archief ontdek je de veelzijdige Alkmaarse kunsthistorie. Een combi-aanbod dat uit twee delen bestaat: een uur bij het archief en een uur bij de Kunstuitleen.

In de klas

Naast excursies kunt u ook bij ons terecht voor (beeld)materiaal dat geschikt is voor gebruik in de klas. Of bezoek ons digitale bronnenplatform ‘GeschiedenisLokaal' met gedigitaliseerde lokale bronnen op thema.

Veel historische onderwerpen of tijdvakken lenen zich uitstekend om te worden geïllustreerd met lokale bronnen. We hebben een overzicht van historische onderwerpen met toepasbare lokale voorbeelden (pdf, 35 kB) gemaakt. Van al deze voorbeelden zijn bronnen te vinden in onze collectie. Kom een keer langs op de studiezaal om de bronnen te bekijken. Raadpleging is gratis.

Contact

Wilt u met de klas een keer langskomen? Of heeft u ideeën voor een nieuw project? Laat het ons weten via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of (072) 850 82 00.