Voortgezet onderwijs

Waar kunnen leerlingen de historische vaardigheden beter oefenen dan in een archief?

Het Regionaal Archief biedt middelbare scholieren uit het hele werkgebied de mogelijkheid te werken met originele historische bronnen. In onze collectie zijn talloze lokale en regionale bronnen te vinden die gebruikt kunnen worden om de kenmerkende aspecten en historische contexten tastbaar te maken. Geschiedenis is geen ver-van-je-bed-show, en dat wordt duidelijk wanneer je met plaatselijke bronnen werkt.

Voor het voortgezet onderwijs werken wij voornamelijk met programma’s op maat.
Interesse in een bezoek? Neem dan contact op met Loes Ekhart en Lisette Blokker via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of (072) 850 82 00.

Hieronder een aantal voorbeelden van programma’s die ook te boeken zijn.

De studiezaal van het archief tijdens een bezoek van een schoolklas

Nepnieuws

Niveau: onderbouw
Duur: 120 minuten
Kosten: 140 euro
Kerndoelen: 36, 37, 40, 43
Excursie i.s.m. Stedelijk Museum Alkmaar (Boeken via de website van Stedelijk Museum).

In dit programma gaan leerlingen aan de slag met nepnieuws. Leerlingen ontdekken dat nepnieuws van alle tijden is. Net als sociale media nu, had de uitvinding van de drukpers de verspreiding van informatie enorm versneld. Maar, hoe betrouwbaar was die informatie? Ook onderwerpen ze enkele beroemde helden van het Beleg van Alkmaar aan een ‘factcheck’; wanneer duiken deze helden voor het eerst op in de geschiedschrijving, en… hebben zij wel echt bestaan? Een combi-aanbod dat uit twee delen bestaat: een bezoek aan het archief en een bezoek aan het Stedelijk Museum.

Bronnenonderzoek Jodenvervolging

Niveau: onderbouw
Duur: 90 minuten
Kerndoelen: 36, 37, 40, 43

Leerlingen gaan in groepjes aan het werk met originele bronnen uit de Tweede Wereldoorlog. De bronnen variëren van een ‘dagboek’ van een Joodse Alkmaarder tot officiële bevelen van de Duitse instanties. Ook krijgen de groepen een rondleiding door de depots. Daar wordt het verhaal van de Jodenvervolging heel persoonlijk als leerlingen het verhaal van het Alkmaarse gezin Drukker te horen krijgen. Ze staan oog in oog met foto's, brieven, gedichtjes, persoonsbewijzen en 'dagboeken' van een heel normaal Alkmaars gezin, dat de oorlog niet overleefde.

Beleg van Alkmaar

Niveau: onderbouw
Duur: 90 minuten
Kerndoelen: 36, 37, 40, 43

Programma over het 'Beleg van Alkmaar' en de start van de Opstand en de Tachtigjarige oorlog. Leerlingen gaan op de studiezaal aan de slag met bronnen uit de zestiende eeuw en denken na over de betrouwbaarheid en representativiteit van de bronnen die het archief bewaart. Tijdens de rondleiding door de depots staan ze oog in oog met eeuwenoude boeken, brieven en kaarten die samen het verhaal van het Beleg van Alkmaar vertellen. De Tachtigjarige Oorlog komt zo een stuk dichterbij!

Vaardighedenboekje: Beleg van Alkmaar

Niveau: bovenbouw havo/vwo (domein A)
Kenmerkend aspect: ‘Nederlandse opstand’

In het huidige examenprogramma komt het beleg van Alkmaar in 1573 vrijwel niet meer voor. Maar dat kan anders, want over het beleg zijn verschillende interessante historische bronnen bewaard gebleven. De opdrachten in dit vaardighedenboekje rondom verschillende (primaire) bronnen over het beleg zijn bedoeld als een oefening met verschillende historische vaardigheden die passen bij het (school)examen geschiedenis (domein A). Het kan op elk moment in de les worden ingezet en is voorzien van een docentenhandleiding (inclusief antwoordmodel). Het boekje is samengesteld door Stefanie Schipper-Fijma.

Bekijk hier het vaardighedenboekje (pdf, 798 kB)

Profielwerkstukken

Op het gebied van profielwerkstukken denken we graag mee over interessante bronnen en onderwerpen. Leerlingen van het Regius College bezoeken jaarlijks het archief om daar bronnenpakketjes van zelf uitgekozen onderwerpen te bestuderen. Voor elk groepje liggen 2-3 bronnen en literatuur klaar. Ook krijgen de leerlingen een korte zoekinstructie en rondleiding door de depots.

Alkmaars oefenexamen

Niveau: 6 vwo eindexamen

Omgevingsgeschiedenis vormt geen onderdeel van het examenprogramma. Dat is jammer; het herkennen van de geschiedenis in je eigen omgeving brengt immers het verleden dichterbij. Om deze reden heeft Stefanie Schipper-Fijma, docent Geschiedenis aan het Murmellius Gymnasium, in samenwerking met het Regionaal Archief Alkmaar het Alkmaars Examen 2023 ontwikkeld: een kant-en-klaar oefenexamen voor 6 vwo, waarbij historische bronnen over de stad Alkmaar de basis vormen. Dit materiaal, bestaande uit opgavenboekje, bronnenboekje en correctiemodel, leent zich goed voor de examentraining en is vrij te gebruiken voor docenten.

Alkmaars examen vragenboekje (pdf, 227 kB)
Alkmaars examen bronnenboekje (pdf, 619 kB)
Alkmaars examen correctiemodel (pdf, 227 kB)
Alkmaars examen informatie docenten (pdf, 172 kB

Projecten op maat

Wilt u een bezoek brengen aan het Regionaal Archief om onze depots te bekijken die normaal voor bezoekers gesloten zijn? Of wilt u uw leerlingen aan de slag laten gaan met originele historische bronnen? Dan nodigen we u van harte uit om contact met ons op te nemen.

Naast excursies kunt u ook bij ons terecht voor (beeld)materiaal dat geschikt is voor gebruik in de klas. Of bezoek ons digitale bronnenplatform ‘GeschiedenisLokaal' met gedigitaliseerde lokale bronnen op thema.

Een schoolklas bezoekt het showdepot   Leerlingen aan het werk in de studiezaal

Contact

Vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met Loes Ekhart en Lisette Blokker via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of (072) 850 82 00.

 

test