In deze zoekwijzer wordt uitgelegd hoe je onderzoek kunt doen naar de queer geschiedenis van het werkgebied van het Regionaal Archief Alkmaar (RAA). Ook kan deze zoekwijzer inspiratie zijn voor het doen van onderzoek bij andere archiefinstellingen. De term 'queer’ wordt hierin gebruikt als parapluterm voor iedereen die buiten de hetero*normatieve en cisgender** norm valt. Ook is er een zoektermenlijst te vinden en worden er archieven benoemd waarin queer
materiaal te vinden is.

* verwijst naar iemand die zich romantisch en/of seksueel aangetrokken voelt tot mensen van het andere geslacht
** verwijst naar mensen van wie de genderidentiteit overeenkomt met het geslacht dat hen bij geboorte is toegewezen

Inhoudsopgave

Inleiding
Goed om te weten
Zoektermenlijst
Archieven
Overige interessante bronnen en zoektermen
Andere queer initiatieven

Inleiding

Vroeger werd seksualiteit voornamelijk gezien in het kader van voortplanting binnen het huwelijk. Seksuele handelingen die niet in dit kader pasten, zoals seks tussen mensen van hetzelfde geslacht, werden beschouwd als "zonde tegen de natuur".
Voor 1650 werd ‘sodomie’, zoals ze dat toen noemden, zwaar bestraft. Soms zelfs met de dood. In Alkmaar is er geen zaak bekend die leidde tot de doodstraf, maar op vele andere plekken in Nederland wel. Bij de zaken die in Alkmaar bekend zijn ontvluchten de beschuldigden de stad, waardoor de doodstraf hen bespaard bleef. De rechtbank kon op dat moment niet veel meer doen dan ze voor altijd verbannen uit ‘den landen van Holland en West-Vriesland'.
Na 1650 werd homoseksualiteit gezien als Crimen Nefandum: een misdrijf waar niet over gesproken mocht worden.

Men vreesde dat alleen al het benoemen van homoseksualiteit anderen zou verleiden om hetzelfde gedrag te vertonen. Elke handeling of uiting die afweek van de norm – de cisgender heteronorm – werd hierom verzwegen. In 1911 werd artikel 248bis. opgenomen in het Wetboek van Strafrecht. Dit maakte seksuele handelingen tussen meerderjarige en minderjarige queer personen strafbaar. Destijds was de leeftijdsgrens voor homoseksualiteit 21 jaar, terwijl die voor heteroseksualiteit 16 jaar was. Het artikel was gebaseerd op de theorie dat jongeren door homoseksueel contact met een volwassene zelf homoseksueel zouden kunnen worden. In 1971 werd het artikel afgeschaft, in deze tijd vonden steeds meer mensen dat doodzwijgen geen optie meer was. Steeds meer mensen lieten van zich horen. De stilte rondom queer personen werd, ook in Alkmaar, doorbroken.

De beschikbare stukken over queer geschiedenis zijn grotendeels geschreven door niet-queer auteurs en de bestaande normen en wetten uit de tijd waarin stukken tot stand zijn gekomen waren anders dan die van nu. Het kan daarom van toegevoegde waarde zijn om de tijdscontext te kennen voordat je begint aan onderzoek. Ook zijn queer stukken vaak lastig terug te vinden in een archief. Daarom zijn in deze zoekwijzer tips te vinden om zelf op zoek te gaan.
Tegenwoordig kunnen queer personen in Nederland op veel plekken zichzelf zijn. Er is hard gestreden om hier te komen. En nog steeds is het nodig om met dit onderwerp aan de slag te gaan, om voor de community een veilige plek te creëren waar zij hun geschiedenis en bestaan kunnen vinden, delen en vieren.

Het Regionaal Archief Alkmaar heeft op dit moment geen uitgebreide bronnenverzameling als het gaat om queer geschiedenis. Door ruimte te maken voor meerdere perspectieven, stemmen en verhalen binnen de archiefcollecties, beschrijvingen en toegankelijkheid wordt meerstemmigheid in het archief vergroot. Aan de hand van deze zoekwijzer hopen wij dat meer mensen meer te weten komen over de queer geschiedenis van regio Alkmaar en zich laten inspireren om zelf onderzoek te gaan doen.

Goed om te weten

Voordat je op zoek gaat naar bronnen in het archief is het goed om een aantal dingen te weten. Hieronder worden wat punten benoemd waar je tijdens een onderzoek tegenaan zou kunnen lopen.

De hoeveelheid queer bronnen
Zoals eerder benoemd heeft het RAA geen uitgebreide collectie als het gaat om queer bronnen. Dit komt omdat deze bronnen vaak ‘verstopt’ zitten in het archief, maar ook minder bewaard zijn gebleven, omdat homoseksueel zijn vroeger strafbaar was. Als je zeker wil weten hoeveel queer verhalen er in het archief zitten zou je stuk voor stuk de bronnen moeten gaan doorspitten. Met deze zoekwijzer word je al een beetje op weg geholpen met een lijst aan archieven waar sowieso resultaat in te vinden is. En mocht je zelf andere archieven tegenkomen, dan horen we het graag! Samen kunnen we de zoekwijzer steeds vollediger maken.

Zoektermen
Vroeger werden er andere termen gebruikt voor queer woorden. Hierdoor kunnen zoekproblemen ontstaan wanneer de termen die je gebruikt niet overeenkomen met de zoektermen in de catalogus, waardoor het moeilijk kan zijn om het materiaal te vinden waar je daadwerkelijk naar op zoek bent. Verouderde taal zal nu nog moeten worden gebruikt om de juiste bronnen te vinden.
Denk bijvoorbeeld aan het woord 'queer', dat al eerder is benoemd. Wij gebruiken dat nu als een parapluterm voor iedereen die buiten de heteronormatieve en cisgender norm valt. Vroeger werd dit woord gebruikt als negatieve term. Het is ontstaan rond de 16e eeuw en betekende toen ‘vreemd, apart en excentriek’. Vanaf de 18e eeuw werd het woord vaak gebruikt om homoseksuele mannen uit te schelden. Nu wordt het woord steeds vaker gebruikt door en voor mensen die zich niet binnen de heteronormatieve en cisgender-norm bevinden. Als je het woord queer, of andere termen die eerder niet bestonden, nu als zoekterm gebruikt, zal het wellicht dus niet de bronnen geven die je zoekt en/of helemaal geen resultaten geven.
Onder het kopje 'zoektermenlijst’ zijn enkele voorbeelden te lezen van zoektermen die sowieso resultaat bieden. Met uitleg erbij en of deze woorden wel of niet nog steeds gebruikt worden.

Soorten bronnen
Tijdens je zoektocht in het archief is het van belang je ervan bewust te zijn dat veel bronnen die je zal vinden niet door queer personen zijn gemaakt, maar wel over hen gaan. Door de ideeën die men vroeger had over queer personen zijn veel bronnen negatief. Denk hierbij aan juridische bronnen waarin homoseksuele personen bestraft werden. Deze zichtbare negatieve bronnen betekenen niet dat iedereen zo dacht of dat queer personen hun eigen seksualiteit alleen maar negatief hebben ervaren. Als je naar actuelere bronnen kijkt, zal je zien dat ze steeds meer door queer personen zelf zijn gemaakt en dat ook de negativiteit rondom het onderwerp minder wordt.

Ambigue bronnen
Omdat veel queer bronnen niet door queer personen zijn gemaakt en de ideeën over queerness vroeger heel anders waren dan nu zijn er bronnen waarvan we niet zeker weten of ze met queer zijn te maken hebben.
Ook bestonden bepaalde termen die wij nu gebruiken vroeger nog niet, waardoor het nog minder duidelijk is met wat voor soort bron je te maken hebt. Als je niet zeker bent of de besproken persoon bijvoorbeeld wel echt homoseksueel was, kun je ervoor kiezen om uitdrukkingen te gebruiken zoals 'vertoonde homoseksueel gedrag' of 'mogelijk homoseksueel'.

In strafvonnissen, met name uit de periode 1800-1850, werden sommige misdrijven beschreven met algemene termen zoals ‘onzedelijk gedrag’ of ‘schennis der openbare eerbaarheid’. Dit maakt niet direct duidelijk of het ging om homoseksuele handelingen of bijvoorbeeld een vechtpartij. Om dit te achterhalen, kun je letten op de locatie: bepaalde plekken in een stad stonden bekend als ontmoetingsplaatsen voor homoseksuelen of als locaties waar regelmatig mensen werden gearresteerd voor ‘schennis der eerbaarheid’. Daarnaast biedt de strafmaat vaak een aanwijzing: homoseksueel gedrag werd vrijwel altijd bestraft met de maximaal mogelijke straf, terwijl vechtpartijen vaak slechts leidden tot een boete.

Zoektermenlijst

Deze zoektermen geven resultaten bij het RAA en zijn een goed begin voor onderzoek. Buiten deze lijst zijn er meer termen die resultaat kunnen geven. Voor inspiratie van gerelateerde queer termen kan je de Homosaurus Vocabulary Site raadplegen.

Sodomie
Zoek op: Sodomi*. Door de ‘*’ achter het woord te plaatsen zorg je ervoor dat je ook zoekt op de meer varianten van het woord. Sodomie is een oud woord voor homoseksualiteit. Dit is een oorspronkelijk Bijbelse term en deze wordt dus al heel lang gebruikt, zeker al sinds de middeleeuwen. Het is bij deze term belangrijk te letten op context, want sodomie kan in sommige gevallen ook incest, buitenechtelijke seks, seks tussen christenen en joden, of seks met dieren betekenen. Het refereert eigenlijk naar alle vormen van niet-reproductief seksueel contact. Woorden die hier vanaf stammen zijn bijvoorbeeld sodemieter, miet en mietje. Deze zoekterm geeft vooral resultaten van vóór 1945. Deze term wordt nu niet meer gebruikt.

Tegennatuurlijk
Zoek op: Tegennatuurlijk*. Deze term slaat op ‘tegennatuurlijke’ neigingen, liefde of ontucht, zoals vaak naar normafwijkende seksualiteit werd gerefereerd. Deze term refereert niet uitsluitend naar seksualiteit, dus let goed op de context. Deze term wordt nu niet meer gebruikt om queer handelingen te benoemen. Bij het RAA zijn vooral kranten te vinden waarin wordt gesproken over 'tegennatuurlijk ontucht’.

248bis.
Zoek op: '248 bis'. Dit artikel werd in 1911 aan het Wetboek van Strafrecht toegevoegd als onderdeel van de Zedelijkheidswet en hield in dat een meerderjarige die met een minderjarige van hetzelfde geslacht (wiens minderjarigheid hij kent of redelijkerwijs moet vermoeden) 'ontucht pleegt' wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar. De grens voor minderjarigheid bij heteroseksuele gevallen lag op 16 jaar, maar bij homoseksuele gevallen was dit 21 jaar. Door in rechtbankarchieven gericht te zoeken naar strafvonnissen over artikel 248bis kom je veel homoseksuele ontmoetingen tegen. Ook kan het helpen om te zoeken naar 'ontucht met minderjarigen', dit werd soms als eufemisme gebruikt voor 248bis. Het artikel werd in 1971 afgeschaft.

Onanie
Zoek op: Onani*. Kijk ook naar ‘onanist’ of ‘onanistische praktijken’. Dit woord wordt vooral gebruikt om coïtus interruptus of masturbatie door een man te omschrijven, maar omvat eigenlijk alle seks die niet wordt ondernomen om kinderen te verwekken. Omdat homoseksualiteit hieronder valt, werden homoseksuelen ook wel onanisten genoemd. Dit is een Bijbelse term, die al heel lang wordt gebruikt maar wij nu niet meer gebruiken om homoseksualiteit aan te duiden.

Travestiet
Zoek op: Travestie*. Deze term wordt niet meer gebruikt en wordt gezien als beledigend. Vroeger refereerde travestie naar mensen die zich kleden in de kleren van een ander geslacht: het gaat dan vooral om mannen in vrouwenkleding of vrouwen in mannenkleding. Bij het RAA zal je vooral krantenartikelen vinden van theatervoorstellingen waarbij een acteur een ‘travestie-rol’ kreeg of waarin zogenoemde ‘travestieshows’ worden aangekondigd. Als je nu naar dit begrip wil refereren, gebruik dan bijvoorbeeld de term ‘crossdressing’.

Kinsey-schaal
Zoek op: Kinsey-schaal of Kinsey. Je zal vooral krantenartikelen tegenkomen die deze schaal, en dr. Kinsey, bespreken. De schaal is ontwikkeld door de Amerikaanse seksuoloog Alfred Kinsey (1894-1956). Deze zevenpuntsschaal geeft op basis van gedrag en fantasie, seksuele aantrekking weer in een spectrum van compleet homoseksueel (6) tot compleet heteroseksueel (0).
Deze schaal is tegenwoordig niet meer actueel. De nadelen laten zien waarom de schaal niet meer up-to-date is:

1. De schaal laat geen ruimte voor mensen die zichzelf als non-binair identificeren
2. Richt zich op gedrag in plaats van identiteit
3. Richt zich op seksuele aantrekkingskracht en houdt geen rekening met romantische aantrekkingskracht
4. Oversimplificatie van de tegenwoordig bekende seksualiteiten
5. Duwt mensen in hokjes waar ze zichzelf niet in vinden passen.

Homoseksualiteit
Zoek op: Homose*. Deze term bestaat sinds het einde van de negentiende eeuw, en geeft dus sinds deze tijd resultaten.

Samenlevingsregister
Zoek op: Samenlevingsregister. Rond 1990 voerde de gemeente een samenlevingsregister in. Hierin kunnen alle stellen, dus ook queer stellen, hun samenwonen officieel registreren.

Homohuwelijk
Zoek op: Homohuwelijk. Vanaf 1 april 2001 konden mensen van hetzelfde geslacht trouwen. Het woord 'homohuwelijk’ is eigenlijk iets niet-bestaands. Het reeds bestaande burgerlijk huwelijk werd namelijk opengesteld voor stellen van gelijk geslacht. Van een nieuw soort verbintenis was geen sprake. Ook is het woord 'homohuwelijk’ niet inclusief genoeg: mannen- of vrouwenstellen die met elkaar in het spreekwoordelijke huwelijksbootje stappen zijn niet per se homoseksueel. Misschien vallen ze wel op alle genders of plakken ze liever helemaal geen label op hun gevoelens. De term biedt ook geen ruimte aan non-binaire personen, die bij de overheid wegens gebrekkige wetgeving vaak als ‘man’ of ‘vrouw’ geregistreerd staan, maar zich niet als zodanig identificeren.

Drag queen
Zoek op: Drag* of Drag queen. Drag betekent dat iemand zich verkleedt als een andere genderidentiteit, meestal vrouwelijk. Drag queens zijn vaak mannen of non-binaire personen die zich verkleden als vrouwen. Een drag queen is niet hetzelfde als een transgender persoon. Drag queens voelen zich meestal comfortabel in hun eigen lichaam en willen niet per se van geslacht veranderen. Vaak spreek je iemand in drag wel aan met zij/haar, op dat moment presenteert diegene zich namelijk als vrouw.

Gender
Zoek op: Gender. Het begrip gender komt uit het Engels. Daar betekent het oorspronkelijk ook ‘geslacht’. Tegenwoordig heeft het – zowel in het Engels als in het Nederlands – een bredere betekenis. Gender verwijst, anders dan sekse en geslacht, niet naar biologische kenmerken, maar naar sociale, culturele en psychologische kenmerken die met een geslacht in verband worden gebracht. Onder gender kan vallen wat traditioneel als ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’ gezien wordt, maar ook alles ertussenin. Gender is ook de ‘rol’ waarmee iemand zichzelf het meest identificeert: iemands gender hoeft dus niet gelijk te zijn aan iemands sekse of geslacht.

LHBT
Zoek op LHBT*: Deze afkorting staat voor Lesbisch, Homoseksueel, Biseksueel, Transgender. Door de ‘*’ achter het woord te plaatsen zorg je ervoor dat je ook zoekt op de meer inclusieve varianten zoals: LHBTI+ en LHBTIQA+. Zoek ook op de Engelse afkorting: LGBT*.

Queer
Zoek op: Queer. De term wordt gebruikt als parapluterm voor alles wat buiten de heteronormatieve en cisgender norm valt.

Transgender
Zoek op: Transgender. Transgender is een parapluterm voor iedereen wiens genderidentiteit niet, of in mindere mate, overeenkomt met het geslacht dat hen bij geboorte is toegekend. Iemand wiens genderidentiteit wél overeenkomt met het geslacht dat hen bij geboorte is toegekend, noemen we ‘cisgender’.

Archieven

In de volgende archieven van het RAA vind je sowieso materiaal dat gerelateerd is aan de queer community.

Archieven worden gevormd door het systematisch verzamelen, ordenen en bewaren van documenten die als bewijsstuk of als bron van informatie dienen. Ze kunnen ontstaan binnen overheden, bedrijven, organisaties of bij particulieren. Zelf kan je een archief bijvoorbeeld gebruiken voor het doen van historisch onderzoek, het verzamelen van bewijs of om in te grasduinen. Houd er rekening mee dat niet alle archiefstukken openbaar zijn. Met name de stukken die gaan over mensen die nog in leven zijn, kunnen onder deze beperking vallen. Ook is het goed om te weten dat deze lijst is gemaakt op basis van wat het RAA tot nu toe heeft gevonden. Dit betekent niet dat dit de enige archieven zijn met queer materiaal. Ga vooral zelf verder op zoek in het archief!

Particuliere archieven
1591 Archief van COC Noord-Holland Noord,
77.6.7.007 Inventaris van het archief van COC Noord-Holland Noord, 1977-2010
COC Noord-Holland Noord is een belangenorganisatie van lhbti's. In dit archief zijn meerdere archiefstukken van de organisatie te zien.

0187 Archief van het Vrouwenhuis Alkmaar,
10.6.4.059 Inventaris van het archief van het Vrouwenhuis Alkmaar, 1976-1987
11 Notulen en verzamelde documentatie van de Lesbiese Introduktiegroep van het Vrouwenhuis Alkmaar

0210 Inventaris van het archief van de Alkmaarse Ka(as)bouters, alsmede persoonlijke stukken Karel Puhl, 1970-1972
10.6.6.002 Inventaris van het archief van de Alkmaarse Ka(as)bouters, alsmede persoonlijke stukken Karel Puhl, 1970-1972
53 Brief van Henk de Groot en Piet Rood aan Karel Puhl, waarin zij een beschrijving geven van de situatie met betrekking tot de voorzieningen voor homoseksuelen in Alkmaar en hen verzoeken affiches van het C.O.C. in het Provadyagebouw op te hangen. 17 april 1972.

0273 Inventaris van het archief van de stichting Villits, sinds 1984 stichting Provadja te Alkmaar, 1969-1996
10.6.7.040 Inventaris van het archief van de stichting Villits, sinds 1984 stichting Provadja te Alkmaar, 1969-1996
71 Stukken betreffende de organisatie van het Lesbian and Gay Filmfestival. 1991.

1803 Inventaris van het archief van drukkerij Hysterica, 1981-1985
10.5.054 Inventaris van het archief van drukkerij Hysterica, 1981-1985
Geen directe link met queer geschiedenis, maar deze drukkerij had queer-organisaties als opdrachtgevers. Eén van de oprichters, Rosa Pollé, was ook actief bij het Vrouwenhuis. Zij is in 2024 samen met een paar andere Vrouwenhuis-vrouwen bij het Regionaal Archief langs geweest om een aantal vrouwenarchieven te schenken.

1804 Archief van uitgeverij Furie, 1984-1991.
10.5.055 Inventaris van het archief van uitgeverij Furie, 1984-1991
Deze uitgeverij is opgericht onder de naam ‘Lesbische uitgeverij Furie’. Later is de naam aangepast.

Gemeentelijke archieven
0004 Inventaris van het archief van de gemeente Alkmaar, 1945-1988
10.1.1.004 Inventaris van het archief van de gemeente Alkmaar, 1945-1988
- 18270 Stukken betreffende bevordering van het gezinsleven en van andere levensverbanden. - Homo-beleid. 1986-1987
- 9669 Stukken betreffende maatschappelijke hulp- en dienstverlening aan jongeren en jongvolwassenen. a. Aanvraag rijksbijdrage voor 1979, t.b.v. Release Alkmaar; de Ned. Ver. tot Integratie van Homoseksualiteit, afdeling Noord-Holland-Noord en de Stichting voor Jeugd en Gezin. Raadsbesluit d.d. 18 januari 1979; b. Hulpverlening aan jongeren; een programma en een perspectief/ aanvraag rijksbijdrage in de kosten van het programma 1980. Raadsbesluit d.d. 20 december 1979. 1978-1982.

0041 Inventaris van het archief van de Gemeentepolitie Alkmaar, 1844-1994
10.1.2.038 Inventaris van het archief van de Gemeentepolitie Alkmaar, 1844-1994
1391 Stukken betreffende het houden van een demonstratieve optocht en een manifestatie op het Canadaplein in het kader van de Roze Zaterdag, georganiseerd door het COC op zaterdag. 29 juni 1991.

1197 Inventaris van het archief van de gemeente Schermer, 1970-1992
65.2.1.006 Inventaris van het archief van de gemeente Schermer, 1970-1992
411 Stukken betreffende het besluit tot medewerking aan een verzoek tot het instellen van een huwelijksregister voor homoseksuelen. 1990-1992, 1994.

1200 Inventaris van het archief van de gemeente Schagen, (1933) 1980-1995 (2000)
63.1.1.004 Inventaris van het archief van de gemeente Schagen, (1933) 1980-1995 (2000)
755 Innemen van een gemeentelijk standpunt over het huwelijksverbod van homoseksuelen en het instellen van een trouwregister voor homoparen. 1990-1995

1296 Inventaris van het archief van de gemeente Anna Paulowna, 1990 – 2011
13.1.1.002 Inventaris van het archief van de gemeente Anna Paulowna, 1990 – 2011
735 Stukken betreffende het instellen van een trouw-/ samenlevingsregister voor homo- en lesbienneparen. 1990-1995

1322 Inventaris van het archief van de Bestuursdienst van de gemeente Alkmaar, 1989-1999
10.1.1.006 Inventaris van het archief van de Bestuursdienst van de gemeente Alkmaar, 1989-1999
- 645 Stukken betreffende het instemmen door de raad met de reactie van het College op de Homonota van de Nederlandse Vereniging tot Integratie van Homoseksualiteit-COC, 1990-1991.
- 693 Stukken betreffende het besluiten tot het instellen van een samenlevingsregister als alternatief voor het homohuwelijk. 1990-1995

1333 Inventaris op het archief van de dienst Welzijn van de gemeente Alkmaar, 1989-2000
10.1.1.007 Inventaris op het archief van de dienst Welzijn van de gemeente Alkmaar, 1989-2000
476 Stukken betreffende het ontwikkelen van het gemeentelijke beleid ter bevordering van emancipatie van homoseksuelen, 1990 – 1995

1727 Digitaal archief gemeente Heerhugowaard 2005-2016
40.2.1.001 Digitaal archief gemeente Heerhugowaard 2005-2016
- Diverse stukken in dossier 1728-Dig05359 Gelijke behandeling o.a. discriminatie, tolerantie LBHT gemeenschap2013
- 1727-Dig03828_Bij15-746 Bron Motie 2015-12-03: Wel trouwen, niet zoenen. (Een onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau naar de houding van de Nederlandse bevolking tegenover lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen 2015)

Overige interessante bronnen en zoektermen

Hieronder volgt een lijst met mogelijk relevante bronnen en archieven. Hoewel er in deze archieven nog geen expliciet queer gerelateerde bronnen zijn gevonden, is het mogelijk dat dergelijke bronnen wel aanwezig zijn.

Kerkelijke archieven: Als je goed gaat zoeken in kerkelijke archieven bestaat de kans dat je ook hier queer materiaal tegenkomt. De bronnen die je tegenkomt kunnen erg uiteenlopen, in negatieve als positieve zin.

Egodocumenten: Een egodocument is meestal een schriftelijke bron waarin iemand iets over zichzelf schrijft. Denk aan dagboeken, brieven, autobiografieën of
reisverslagen. Omdat dit dus vaak persoonlijke verhalen zijn, is de kans groter dat je in deze bronnen iets tegenkomt wat te maken heeft met de persoons diens
seksualiteit/genderidentiteit. Bij het RAA zijn bijvoorbeeld de oorlogsdagboeken te vinden van Piet Bremer. Hierin schrijft hij ook over zijn liefdesleven.

Geregistreerd partnerschap: Sinds 1998 kan je een geregistreerd partnerschap aangaan. Dit partnerschap is ontstaan omdat homoseksuele koppels op dit moment
nog niet mochten trouwen, op deze manier kon je toch je relatie wettelijk vastleggen. Het is goed mogelijk dat bij het RAA geregistreerde partnerschappen te vinden zijn.

Intersekse: Intersekse is een zoekterm die op dit moment geen resultaat levert op de website van het RAA. Wel is het een onderwerp dat wellicht in het archief te vinden is, Sommige mensen worden geboren met zowel mannelijke als vrouwelijke kenmerken. De term intersekse verwijst in de breedste zin naar de ervaringen van mensen die geboren zijn met een lichaam dat niet voldoet aan de normatieve definitie van man of vrouw zoals de maatschappij die hanteert.

Hermafrodiet: In tegenstelling tot hermafrodieten worden intersekse mensen niet geboren met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken in de traditionele
zin. Hermafroditisme is een zeldzame aangeboren aandoening waarbij iemand genetisch mannelijk maar fysiek vrouwelijk is, of andersom. Intersekse mensen daarentegen hebben een unieke variatie in primaire en secundaire geslachtskenmerken die niet past binnen de typische binaire categorieën van ‘man’ of ‘vrouw’. Dit kan zich uiten in diverse vormen, zoals variaties in genitaliën, chromosomale patronen of hormonale structuren. Zie ook: Wat betekent hermafrodiet? (En verschillen met Intersekse)

Café ’t Heertje: Bij IHLIA is een poster aanwezig over café ’t Heertje aan de Heerenstraat in Alkmaar. Meer informatie over dit café is nog niet gevonden bij het RAA
maar wie weet kom je tijdens onderzoek hier iets over tegen. Zie hier de poster.

Andere queer initiatieven

Voor verder onderzoek naar de queer geschiedenis van Nederland en/of Alkmaar is hieronder een lijst opgesteld van mogelijk relevante bronnen.

IHLIA
IHLIA heeft de grootste queer-collectie van Europa. Ook zijn er archiefstukken uit Alkmaar te vinden. IHLIA – LGBTI Heritage

BHIC
Roxanne Lokin en Maxime van Loenhout hebben een queer-zoekwijzer gemaakt voor hulp bij onderzoek naar de queer geschiedenis van Brabant. Neem zeker hier een kijkje als je interesse hebt in queer geschiedenis in het algemeen of specifiek van Brabant. Queer Brabant: zoekwijzer - BHIC

Noord-Hollands Archief
Op Geschiedenislokaal 023 zijn queer verhalen uitgelicht die gevonden zijn in het Noord-Hollands Archief. Queer geschiedenis

Queer U Stories
Voor verhalen over de queergeschiedenis van Utrecht kun je een kijkje nemen op de website van Queer U Stories. Canon - Queer-U-Stories

Atria
Dit is het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. Ook queer geschiedenis is bij hen terug te vinden. Atria | Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis

Homosaurus
Een internationaal queer woordenboek. Dit woordenboek kun je raadplegen als je op zoek bent naar inclusieve termen die je kunt gebruiken tijdens onderzoek. Homosaurus Vocabulary Site