Wie voor 1970 iets spannends voor zichzelf of een ander wilde kopen had pech in Nederland. De eerste sekswinkels in Nederland verschenen pas rond 1970. Onze oosterburen waren er eerder bij. Daar opende in 1962, in Flensburg, de eerste winkel in de wereld speciaal gericht op seksartikelen.
Het Wico sekswinkeltje (later Dr. Sex) in de Achterstraat was de eerste winkel in Alkmaar die zich helemaal richtte op sex- en contactbladen, spannende lingerie en lust verhogende middelen. Willem Veel en zijn compagnon Cornelis startten de winkel in maart 1970. Willem vertelde in dat jaar aan de Alkmaarsche Courant dat hij verwachtte binnen vijf jaar een superlust-markt te worden. Volgens Willem gingen de zaken goed. Ouwe vieze mannetjes zei hij nog niet gezien te hebben. Wel veel dames die lingerie en genotsmiddelen kwamen uitzoeken. Qua leeftijd waren het vooral de dertigers en veertigers. En zoals Willem het toen zei: “jongeren doen het zonder, ouderen doen het helemaal niet meer”. Willems zaak met gummimiddelen, Arabisch geitenoog, Spaanse vliegen, broekjes met luipaard- en angorakruisjes en Stabile 2000-pillen heeft de tand des tijds niet mogen doorstaan. Hij was echter niet de enige die een winkel begon waar veel mensen het liefst zo snel mogelijk voorbij liepen. Althans, dat zei men.
Clandestiene smalfilmpjes
Een andere sekswinkel die begin jaren ’70 opende was Eros aan het Luttik Oudorp, op steenworp afstand van de prostituees op de Achterdam. De winkel bestaat nog steeds en doet ondertussen al bijna 50 jaar dienst als verzamelplek van spannende attributen en kledij. Aan de Laat nummer 6 opende eind jaren 70 de videowinkel Erex. Wat begon als een porno-pijpelaatje vol met gekopieerde, schimmige en vaak clandestien opgenomen smalfilmpjes, bouwde de eigenaar George Sneeboer in 1982 om tot respectabele videotheek. Hij was er trots op dat nu ook huismoeders met kinderen de zaak bezochten op zoek naar bijvoorbeeld een Charlie Chaplin film. Erex bestaat tegenwoordig nog op dezelfde plek, maar dan onder de naam HT Cinema. Het filmaanbod is echter nu wel weer XXX.
Vrouwen komen in actie
De sekswinkels hebben het in de jaren ’80 niet makkelijk gehad. Zo kreeg men het in 1980 aan de stok met plaatselijke feministen. De actiegroep ‘De Verschrikkelijk Vrouw’ bekladde de winkels van verschillende seksshop-exploitanten. Op ramen en panelen had men leuzen en het vrouwenteken gekladderd en gekrast. Deursloten werden onklaar gemaakt en in de brievenbussen werden briefjes gestopt met de tekst “Porno is vrouwen-verachting, porno is vrouwen-verkrachting”. De actie schoot de eigenaren van Eros, Erex en Dr. Sex behoorlijk in het verkeerde keelgat en men wilde de actiegroep al bijna ‘de oorlog’ verklaren. De toen bekende porno-cineast Willen de Gier riep de radicale vrouwenbeweging op porno maar weer op legale manier in het wetboek van strafrecht te krijgen, zoals hij het er ook ooit uit had gekregen. Hij was overigens wel bereid om met de groep in gesprek te gaan. Het is onbekend of dat ooit is gebeurd.
Verstoring openbare orde
Eind jaren 80 leek het er nog even op dat de etalages van de sekswinkels wel eens leeg zouden kunnen komen te staan. In een voorstel voor een nieuwe APV (Algemene Plaatselijke Verordening) zou het verboden worden seksartikelen tentoon te stellen als daarmee de openbare orde of rust in gevaar zou komen. Dit alles was naar aanleiding van een wijziging van een artikel in het wetboek van strafrecht waardoor exploitatie van prostitutie niet langer verboden was. De gemeente hoopte met de aangepast APV een wildgroei aan seks-gerelateerde opschriften, aankondigingen en afbeeldingen in het straatbeeld tegen te gaan. Zo ver is het alleen nooit gekomen. In de loopt van de jaren veranderden de seksshops van vaak ongure donkere winkeltjes naar erotiek speciaalzaken die mensen lokten met spannende, maar ook stijlvolle etalages en vrouwvriendelijke spullen. Mede dankzij de veranderde seksuele moraal en de komst van internetwinkels zoals de PABO en Christine Le Duc, is een winkel met erotische spullen niet vreemd meer. Al is het bezoek daarvan voor veel velen nog wel een stapje te ver.
