In de wederopbouwjaren werd getracht Nederland economisch weer op de rails te krijgen. Vanaf 1954 stegen de lonen voor het eerst méér dan de kosten voor het levensonderhoud. De nieuwe ruimte in het huishoudelijke budget werd vooral besteed aan huishoudelijke apparaten.

Er kwamen gespecialiseerde elektronicawinkels en bij de mensen met een kleiner budget kwamen colporteurs aan de deur om de apparaten - veelal op afbetaling - te verkopen. Vaak moesten ze dan ’s avonds terugkomen, omdat de koop alleen in het bijzijn van de heer des huizes gesloten mocht worden. Een gehuwde vrouw mocht tot 1957 volgens de wet namelijk niet zelfstandig zakelijke overeenkomsten aangaan of beslissingen nemen over grote uitgaven! Daarom was ook de zaterdagmiddag het vaste tijdstip om te winkelen, want dan waren de meeste mannen vrij. Toch was het vaak de vrouw die in die tijd bepaalde wat er gekocht werd. Vandaar dat de meeste reclames voor huishoudelijke apparaten waren afgestemd op de huisvrouw. De vraag naar ‘luxeapparaten’ als wasmachines, koelkasten en televisies werd vooral beïnvloed door de beelden van het Polygoon Journaal, waarin de moderne Amerikaanse huishoudens te zien waren.

    

Wastora

De broers Cees en Klaas Molenaar wisten als geen ander in te spelen op deze toenemende vraag. In de Westzijde in Zaandam openden een winkel in witgoed en elektronica: Wastora, een afkorting van wasmachines, stofzuigers en radio’s. Naast huishoudelijke apparaten hadden ze een groot aanbod aan radio’s, platenspelers en televisies. De Molenaars deden goede zaken, want klanten kwamen vanuit de hele regio (er ver daarbuiten) naar de winkel. Wastora was de eerste winkel in Nederland met een ‘televisiewand’. Hierin stonden diverse televisies van meer dan 1000 gulden en één goedkoper toestel. Het beeld van de goedkopere televisie stond net iets minder scherp afgesteld, waardoor de klanten toch voor een duurder toestel kozen!

Eind jaren tachtig besloot Wastora om het elektronica-assortiment in Nederland uit te breiden. Onder de naam 'Wastora Elektro' kwamen er speciaalzaken van ca. 2500 vierkante meter in Den Helder, Haarlem, Beverwijk, Utrecht en Zwolle. Het doel was om uiteindelijk 15 winkels in Nederland te hebben, waaronder eentje in Alkmaar.

   

Winkel in Alkmaar

Halverwege de jaren zeventig waren er plannen om in Alkmaar een filiaal van Wastora te openen. Deze moest gevestigd worden in de voormalige chocoladefabriek van Ringers. Wastora zou een samenwerking aangaan met meubelzaak Klercq’s Woonwereld, zodat ‘trouwlustigen en jongehuwden’ al hun apparaten en meubels voor hun uitzet onder één dak zouden kunnen kopen. De gebroeders Molenaar vonden de fabriekshal echter niet representatief, dus gingen ze een verbond aan met de Grosmarkt, een mega-supermarkt naar Duits voorbeeld. Het nieuwe pand aan de Wendelaarstraat werd op 15 september 1981, precies na een jaar bouwen en 300.000 manuren, geopend door burgemeester C.M.L. Roozemond. Naast ‘De Gros’ en Wastora waren hierin o.a. een drukkerij, een bakkerij, een drogisterij, een bloemenzaak en een restaurant ondergebracht. De bekende visboer Jaap hoogland kreeg voor het gebouw een plaats. Het geheel was ontworpen door de Alkmaarse architecten Tauber en Zwanziger en de inrichting werd gedaan door de firma Lundia.

    

Het was voor de jaren tachtig een unieke combinatie van food en non-food op een enorme oppervlakte. Niet iedereen was er zo blij mee. Ondernemers in de binnenstad keken met argusogen naar de ontwikkelingen en zelfs een protestbrief bereikte de gemeente in 1980.

    

De nieuwe winkel was met 750 parkeerplaatsen een stuk beter bereikbaar dan de winkel in Zaandam en moest dan ook vooral klanten van de andere kant van het IJsselmeer trekken. Tijdens de opening overhandigden de eigenaren van de Grosmarkt, Bouke Bark en Dirk Groot, een cheque van 25.000 gulden aan burgemeester Roozemond. Het geld was bestemd voor een goed doel: het verwezenlijken van kinderboerderij De Rekerhout in Alkmaar-Noord. 

    

Woensdag 16 september waren de winkels dan echt allemaal open voor het grote publiek. Het was natuurlijk enorm druk, maar nog niet zo als de dag erna. Tijdens de eerste koopavond op 17 september liep bijna heel Alkmaar-Zuid vast. Tot op de randweg stonden er files en auto's stonden overal (illegaal) geparkeerd. De eigenaren van de Grosmarkt, Bark en Groot, waren toevallig aanwezig en namen het zelf op zich om het verkeer te gaan regelen.  

     

De Molenaars en AZ

Om hun afzetmarkt verder te vergroten besloten De Molenaars in 1972 een voetbalclub te kopen. AZ’67 leed al geruime tijd een noodlijdend bestaan en had al diverse leningen bij de gemeente moeten afsluiten. De gebroeders Molenaar namen de club over, in ruil voor volledige zeggenschap. AZ was hiermee meteen uit de problemen, want de Molenaars namen ook de schulden over. AZ zou verder gaan als NV, met de Molenaars als commissarissen. Vanuit hun kantoor in Zaandam werd de club bestuurd. De gemeente had wel als voorwaarde gesteld dat AZ’67 in Alkmaar bleef spelen. Een voordeel voor de AZ-spelers was ook dat ze wel eens wat moois mochten uitzoeken bij Wastora. 

    

De investeringen wierpen hun vruchten af: in het seizoen 1980-1981 werd AZ met grote overmacht landskampioen en won het de KNVB-beker. Bovendien bereikte AZ de finale van de UEFA-cup, die helaas in een dubbele ontmoeting met Ipswich Town verloren ging. De invloed van de Molenaars ging ver: na het behalen van het kampioenschap werden de spelers – op voorspraak van Klaas Molenaar - éérst gehuldigd in Zaandam op het bordes van Wastora. Pas daarna mocht het feest in Alkmaar gevierd worden. AZ en Wastora waren nauw met elkaar verweven. Zo verscheen een single met de pakkende meezinger “Retteketet AZ”, met als B-kant “Ga je mee naar Wastora”. Beide nummers werden bij wedstrijden luidkeels meegezongen door de fans. Ook werd de AZ-krant uitgegeven, gevuld met nieuwtjes over de voetbalclub én de aanbiedingen van de Wastora-winkel.

De Molenaars gaan voorzichtig met hun geld om bij AZ. Zo halen ze ook Sony erbij. D.m.v. hun sponsorschap kwam er weer meer geld in het laatje. Door gebruik van maken van een elektronisch scorebord (het eerste in Nederland) in het Alkmaarse station, kunnen Alkmaarse bedrijven hun naam makkelijk zichtbaar maken. Dit leverde ook weer geld op. “Relatiemarketing bestond nog niet, maar Wastora nodigde ook altijd leveranciers uit in het gebrekkige AZ-stadion”, vertelt de jongste dochter van Cees Molenaar, Marleen, in het boek ‘De Sportsponsors Top 100 Aller Tijden’. Lees op Sportnext.nl meer over sponsortijden van Wastora bij AZ.

Cees Molenaar maakte het succes helaas niet mee. Hij overleed in 1979. Klaas zette de activiteiten van de winkel en de club voort, samen met de zoon van Cees. Het plezier was er voor hem echter wel vanaf. In 1986 trok hij zich terug uit de, inmiddels schuldenvrije, club en vanaf dat moment ging het bergafwaarts met AZ. In 1988 degradeert de club zelfs. In 1993 meldde de nieuwe suikeroom Dirk Scheringa zich bij de club om AZ opnieuw uit het dal te trekken. Klaas Molenaar overleed op 3 oktober 1996. Zijn vrouw overleed in 2020.

Het einde van Wastora en verder

In 1992 werd het Wastoraconcern overgenomen door It's Electric en Megapool. De winkel in Zaandam bleef in bezit van de familie Molenaar en werd ingericht als een shop-in-shop-warenhuis, met onder meer Wastora als huurder. Deze formule zou ook worden toegepast in de Alkmaarse winkel. Het pand in Zaandam zou in 1993 een uitgebreide verbouwing ondergaan, maar werd op 30 augustus van dat jaar door een brand volledig verwoest. Dat was het einde van de door de Molenaarfamilie gerunde winkelformule. In 1996 ging het pand in Alkmaar flink op de schop. Alle kleine 'shop-in-shops' gingen er uit. De Blokker bleef op de eerste etage, er kwam een grote speelgoedafdeling en meer ruimte voor vrije tijd producten. De naam Wastora bleef wel op de gevel staan. In 1998 probeerde de Maxis (eigenaar Grosmarkt en onderdeel van de Jac. Hermansgroep) 'Wastora' nieuw leven in te blazen. Het gebouw zou weer op de schop gaan en het winkelassortiment zou worden aangepast. Wastora kwam in 2001 nog een keer in het nieuws toen bijna 15.000 klanten moesten worden betaald vanwege een terugbetalingsactie van tien jaar eerder. 

  

Anno 2023 is het voormalige Wastora en Grosmarkt pand weer bijna zoals in zijn gloriedagen in de jaren tachtig. Het parkeerterrein staat regelmatig vol. De Grosmarkt heeft plaatsgemaakt voor Albert Heijn XL en winkels zoals de Big Bazar en Xenos zijn er ook te vinden, maar daarnaast is er ook ruimte voor kleinere ondernemers. De 'laatste steen' die door burgemeester Roozenmond in 1981 werd ingemetseld is waarschijnlijk tijdens de laatste verbouwing verdwenen achter beplatingen of er helemaal uitgesloopt. We zijn benieuwd wie ons er meer over kan vertellen. 

Tijdens de opening van Wastora Alkmaar op 15 september 1981, werd de door technische dienst van Wastora een videofilm gemaakt.
We zouden graag in contact komen met iemand die meer weet over die film. Weet u iets meer? Mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Dit artikel werd in 2009 geschreven door Sander Wegereef voor de 'Ik was erbij' verhalenserie in de Alkmaarsche Courant. In 2023 bijgewerkt door Mark Alphenaar