De jaarverslagen door Ru Waalewijn voor de gemeente Bergen NH

Niet zelden zijn jaarverslagen taaie kost om te lezen en te schrijven. De jaarverslagen die Ru Waalewijn in de jaren vijftig en zestig schreef voor de gemeente Bergen bewijzen dat dit niet altijd zo hoeft te zijn. De dossiers zijn bijzonder leesbaar en bevatten een schat aan historisch fotomateriaal.

Binnen veel bedrijven, verenigingen en organisaties is het een terugkerend verplicht fenomeen; het schrijven én lezen van een jaarverslag. Een soort brochure voorzien van kleurige tabellen, grafieken en veel cijfermateriaal, maar daardoor ook vaak ervaren als enigszins droog en saai. Eigenlijk alleen interessant voor de accountant. Hoe anders is dat bij de jaarverslagen van de Dienst Gemeentewerken Bergen NH die tussen 1951 en 1965 werden geschreven door Ru Waalewijn. Deze jaarverslagen lezen na al die jaren nog steeds als een soort geïllustreerde feuilleton. Voor lezers met interesse voor lokale geschiedenis een echte page-turner.
Rudolf Waalewijn, die leefde van 1925 tot 2017, werkte direct na de bevrijding in 1945 voor de dienst Wederopbouw van de gemeente Bergen en de daaropvolgende jaren voor de Dienst Gemeentewerken van deze gemeente. Weer later stapte hij over naar de gemeente Alkmaar. Tussen 1951 en 1965 schreef hij voor zijn afdeling in Bergen ieder jaar de jaarverslagen. Keurig foutloos getypt, weliswaar ambtelijk en formeel, maar in een bijzonder leesbare stijl en voorzien van mooie kleine zwart-witfoto’s, vastgeplakt met Lero en met van die witte kartelrandjes. Plaatjes die het geheel veelzeggend verduidelijken. Deze fotootjes maakte Ru zelf wanneer hij – op de fiets – voor de gemeente inspecties deed in het werkgebied. De dossiers worden nu bewaard in het Regionaal Archief Alkmaar en bieden een prachtig tijdsbeeld van het reilen en zijlen binnen de gemeente Bergen in de jaren vijftig en zestig. Ru had duidelijk plezier in zijn werk; hij maakte er echt wat moois van. Hij nam er de tijd voor en die kreeg hij ook. Om nostalgisch van te worden.

Na zijn pensionering en tot aan zijn overlijden bleef Ru bijzonder actief en productief voor de Historische Vereniging Bergen. Hij schreef tientallen interessante artikelen over de geschiedenis van het dorp. Eigenlijk een beetje in dezelfde stijl als hoe hij eerder als ambtenaar schreef: informatief, goed onderbouwd, en in heerlijk toegankelijke vertellingen waarvan de liefde voor geschiedenis afspat.

Hieronder volgt een kleine greep uit de verslagen van meer dan zestig jaar geleden. Echt maar een fractie van het geheel, maar wel illustratief. Binnen niet al te lange tijd zal het materiaal digitaal raadpleegbaar worden gemaakt op de beeldbank van het Regionaal Archief Alkmaar.

	1953 bij “Duinen” “De Februaristorm heeft aan de gemeente Bergen Nh een directe schade van f 2500,- veroorzaakt, zijnde schade aan de strandafgangen en aan het wandelpad in de z.g. zeereep. Van de duinen werd gemiddeld 20 m1 afgenomen. De zeeduinen ten noorden van de noordelijke gemeentegrens werden over een gedeelte weggeslagen zodat de Pirolavlakte onder water kwam te staan.”
	1955 bij “Nieuwbouw” “Het aantal gereed gekomen woningen bedroeg 33, waarvan: 9 bouw particulieren in vrije sector; 1 bouw gemeente in vrije sector; 22 bouw particulieren met financiering ingevolge premieregeling; 1 bouw particulieren met herbouwfinanciering.” Op de foto het woonhuis Julianalaan 23 naar ontwerp van G. Filarski
	En bij “Personeel” “Ten behoeve van de technische dienst werd overgegaan tot de aanschaffing van een tweetal bromfietsen.”
	1956 bij “Administratie” “De aanschaffing van een tweede telmachine bleek noodzakelijk i.v.m. de omvang van het telwerk ten behoeve van de administratie zowel als van de technische dienst (Grondbedrijf). Deze telmachine is door toepassing van een bijzonder electrisch telmechanisme niet alleen aanmerkelijk sneller dan de reeds in gebruik zijnde handtelmachine, maar heeft vooral het voordeel, dat twee telwerken zeer eenvoudig gelijktijdig en doorelkaar gebruikt kunnen worden, terwijl toch van elke telling een afzonderlijke uitkomst mogelijk blijft. Met name het dubbele telwerk is uitermate geschikt voor het uitgebreide kostprijskaarten- en loondoorberekeningssysteem in de boekhouding.”
	1957 bij “Hertenkamp” “Op de dag van haar geboorte, 20 juni 1957, werd dit hertje, dat door de oppasser “Petro” werd gedoopt, door een meelevende zomergast gefotografeerd. Het totaal aantal herten bedraagt thans 16 stuks, waaronder 1 bok. Behalve de herten waren op het einde van het verslagjaar de volgende dieren aanwezig: 4 konijnen, 3 pauwen 4 kalkoenen, 4 ganzen, 1 haan, 18 eenden, 3 duiven en 2 zwanen. Behalve de eenden, die in de Oude Hof-grachten verblijven, huizen al de genoemde dieren in het hertenkamp. Daarnaast verblijft er nog een beperkt aantal kippen en eenden in het Parnassiapark.”
	1960 bij “Bouwbedrijvigheid” “Het nieuwe winkelcentrum op het Plein, bestaande uit 11 bedrijfspanden, 4 kiosken, waarvan 1 semi-permanent en 7 maisonnettes, is in 1960 voltooid en in gebruik genomen. De bouw van een vijfde kiosk is in voorbereiding. Daarnaast zijn verschillende zakenpanden elders in het dorp verbouwd en gemoderniseerd. Een en ander vormde in de bouwbedrijvigheid een factor van veel betekenis.”
	En bij “wegen en voetpaden” “De door de N.V. Nederlandsche Spoorwegen aan de gemeente geschonken locomotief “Bello” – de laatste, die op het traject Alkmaar-Bergen aan Zee reed – heeft een plaats gekregen op de berm tussen de Dreef en het parkeerterrein achter het Bedrijf Gemeentewerken. De officiële aanvaarding van dit geschenk vond plaats tijdens een openbare plechtigheid bij “Bello” op zaterdag, 12 november 1960.”
	1962 bij “Natuurreservaat” “Het onderhoud van het duingebied omvatte het planten van helm, het leggen van heinsel en takken op stuifplaatsen. Er werden 350 bossen helm geplant en 45 wagens heinsel aangevoerd. Voorts werd al het in de bossen vrijgekomen takhout in de duinen verwerkt. Het gehele gebied is zo goed mogelijk van papier en ander afval vrij gehouden. Diverse banken zijn hersteld en geschilderd. Het door dunning vrijkomende hout kon bijna geheel worden verkocht, ondermeer aan de vezelindustrie, die ca. 50 ton afnam, en de rest aan particulieren. Voor het rooien van de bomen werd een trek- en takelapparaat aangekocht, terwijl ten behoeve van het personeel werd overgegaan tot aanschaffing van een schaftwagen.”

Door Jesse van Dijl