Bijna 40 jaar treinen naar Huiswaard

Gaat station Alkmaar Noord verdwijnen? Niet het station zelf natuurlijk, maar wel het kenmerkende jaren ’80 stationsgebouw aan de Drechterwaard. Het voldoet onder andere niet meer aan de hedendaagse toegankelijkseisen voor een station volgens ProRail. We kijken terug op de ontstaansgeschiedenis van de plek waar menig reizende Alkmaarder heel wat tijd heeft moeten doorbrengen.

Eind jaren ’60 sprak men in de gemeente al over een halte in Alkmaar Noord. Zelfs is een aftakking van het hoofdspoor naar de nieuw te bouwen woonwijk Huiswaard kort overwogen. De NS had wel interesse in een halte in het noorden van Alkmaar. Het gebied had namelijk potentie tot wel 25.000 huishoudens, in tegenstelling tot het gebied rond het geplande station Alkmaar Zuid. Die voorstadhalte haalde het daarom uiteindelijk niet wegens de te kleine hoeveelheid potentiële treinreizigers.

De NS investeerde 1,7 miljoen gulden in station Alkmaar Noord en liet NS-architect Cees Douma het ontwerpen. Douma kreeg echter enkele duidelijke voorwaarden mee van de gemeente. Het gebouw moest wel passen bij de bouwstijl van de wijk Huiswaard II, vandaar de kleur, vorm van het dak en de keuze voor het soort baksteen. Schrijver Wim Wegman noemde het station in zijn boek “De trein terug “ zelfs een ‘buurthuis met perrons’. In 1975 bleek echter dat de bouw van het station niet opschoot en de toegezegde opening in 1976 niet gehaald ging worden. Burgemeester Roel de Wit stuurde een persoonlijke brief aan directielid Leopold van de NS. Hij uitte hierin meerdere malen zijn teleurstelling over de gang van zaken en drong er op aan de opening voor 1980 te laten gebeuren. Er zou eventueel extra geld uit een ‘knelpuntenpot’ kunnen komen. Voor de NS speelde echter meerdere zaken mee waarom het allemaal niet sneller kon. Zo was het van belang dat alle oude seinen met arm werden vervangen door elektrisch bediende lichtseinen en de sporen waren voorzien van zogenaamde NX-beveiliging. De planning van de opening bleef dus op 1980 staan. Ondertussen groeide het aantal huishoudens in Alkmaar Noord snel. Dat zorgde voor veel problemen op de weg en de bruggen over het Noordhollands Kanaal door mensen die het al bestaande station Alkmaar probeerden te bereiken tijdens de spits.

Op 26 september 1980, om 12.00 uur, vertrok dan uiteindelijk de eerste trein uit ‘voorstandshalte’ Alkmaar Noord (AMRN als officiële afkorting). Het waren alleen geen forenzen die instapten maar burgemeester Roozemond, de directeuren van de NS en de NZH en mensen uit het bedrijfsleven. Even daarvoor hadden ze op het plein voor het station twee nieuwe abri’s (bushokjes) onthuld. Dit waren bijzondere hokjes omdat ze meer beschutting boden als de standaard bushokjes en de gemeente had daarvoor zelfs subsidie gekregen van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Naast twee perrons van ongeveer 260 meter lang waren er ook een plaatskaartenkantoor met twee loketten, afgesloten wachtruimten en waren er aan beide zijden van het station rijwielstallingen. Een tunnel verbond beide perrons met elkaar. Aan de zuidzijde was er ook een groot parkeerterrein voor 300 auto’s. Dit diende ook als parkeerplaats voor het nieuwe sportcomplex De Hoornse Vaart.

Datzelfde complex was overigens ook de reden waarom de directeur van de NS in zijn toespraak tijdens de opening toch even zijn ongenoegen uitte op de planologische invulling rondom het station. Een sporthal zorgt namelijk niet voor grote hoeveelheden reizigers en de nieuw te bouwen wijk Daalmeer was eigenlijk ook te ver weg. Een niet zo beste bereikbaarheid van het station met het openbaar vervoer vanuit Huiswaard I was ook een doorn in het oog van veel mensen. Tijdens de opening van het station werd er daarom geprotesteerd door buurtbewoners met spandoeken en pamfletten.
De bewoners van Alkmaar Noord kregen echter nog wel een leuk cadeautje van de NS, een dag na de opening mochten ze gratis met de trein van en naar Amsterdam. Een retourtje Alkmaar Noord - Amsterdam kostte overigens in 1980 maar 6,60 gulden.

Het station heeft na zijn opening nog een aantal cosmetische aanpassingen ondergaan, maar de essentie van het gebouw is altijd hetzelfde gebleven. Daar gaat dus nu een einde aan komen, tot ongenoegen van menig liefhebber van jaren 80 architectuur.

Door Mark Alphenaar