Van Plattelandsvrouwen tot Vrouwen van Nu

‘Te zijn het platteland, tot steun, tot kracht, tot zegen’

In 1930, achttien jaar nadat huisvrouwen zich in Den Haag landelijk verenigd hadden tot de ‘Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen’, was het de beurt aan Nederlandse boerinnen om een eigen vereniging in het leven te roepen: de ‘Nederlandse Bond van Boerinnen en Plattelandsvrouwen’. Het initiatief hiertoe kwam uit het landbouw- en huishoudonderwijs.

De Plattelandsvrouw jaargang 1 nummer 1 2 juli 1940  Opening van het Congres van de NBvBP  

Op 14 oktober 1930 reisden 120 vrouwen naar Utrecht voor de oprichtingsvergadering van een organisatie met een hoofdbestuur en daaronder provinciale- en plaatselijke afdelingen. Schermeer en Wieringermeer zouden zich drie jaar later aansluiten, gevolgd door o.a. Nieuwe Niedorp en Winkel (1934), Anna Paulowna (1936), Texel (1937), Bergen (1949) en in de jaren vijftig en zestig De Egmonden (1956) en Alkmaar (1963).

De eerste jaren organiseerde de vereniging praktische scholing voor leden, zoals voedings-, slacht- en tuinbouwcursussen. Maar ook handwerkcursussen werden aangeboden en er circuleerde een leesportefeuille. Afdelingsbijeenkomsten vonden plaats bij boerinnen thuis. Er werd gesproken over de plattelandsvrouw als boerin, als huisvrouw en ‘vrouw van de maatschappij’. ‘Wij ploegen onze grond en zoeken goede wegen, te zijn het platteland, tot steun, tot kracht, tot zegen’ luidde een regel uit het bondslied. Vanaf 1935 waren bondsleden ook actief in lokale ruilverkavelingscommissies. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdween de bond uit beeld om na de oorlog heropgericht te worden. Eind 1945 waren er al 290 afdelingen en 21.000 leden, 6000 meer dan in 1940. De naam werd gewijzigd in kortweg ‘Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen’ (NBvP). Naar aanleiding van een voorstel van een lid uit Koedijk In 1947 werd een ‘Rustfonds’ in het leven geroepen dat zieke en vermoeide boerinnen de gelegenheid bood in het mooie Bergen gedurende tien dagen geheel verzorgd uit te rusten in een pension aan Prinsessenlaan 17 aldaar (later in pension ‘Rozenoord’ aan de Guurtjeslaan 3). Ieder lid in Noord-Holland droeg hiertoe jaarlijks 10 cent bij. Tussen 1948 en 1953 zijn in totaal 79 patiënten verpleegd. De zieke mocht gedurende haar verblijf slechts één middag bezoek ontvangen. Ervaring had geleerd ‘dat de patiënt van streek raakte als ze weer wat van huis hoorde.’ Het betrof een rustkuur met regelmaat, orde en goede voeding. Toen enkele patiënten een dagelijks ei bij het ontbijt eisten, werd besloten dat elke zieke haar eigen eieren meebracht, want ‘het zijn plattelandsvrouwen, dus iedereen heeft kippen’. In heel Noord-Holland waren op dat moment 5500 vrouwen lid. Landelijk was inmiddels een aantal van 34.206 leden bereikt.
In de jaren vijftig en zestig emigreerden talloze boeren met hun gezinnen naar Canada en Australië. De Volkshogeschool in Bergen verzorgde die tijd speciale emigratiecursussen en cursussen Engels. In 1957 zou de KLM aan leden en hun echtgenoten een kortingstarief voor een vliegreis naar geëmigreerde familieleden in Canada aanbieden.

Diploma 2e prijs bloemencorso Bergen 1952  Vergadering van de NBvP afdeling Wieringermeer 1977

Ondertussen ontwikkelde de bond steeds meer cursussen op het gebied van het boerenbedrijf: een vee-beoordelingscursus, een boerinnencursus, cursussen op gebied van de middenstand en algemene rechtskennis. In het licht van de nieuwe wet tot opheffing van de handelingsonbekwaamheid van de gehuwde vrouw, werden cursussen over opbouw van de staat, het opmaken van een testament en huwelijksrecht aangeboden. Dat de bond het niet alle leden doorlopend naar de zin kon maken was duidelijk. Toen bij een provinciale afdeling de vraag werd gesteld of men iets kon doen aan de hoge melkprijs, luidde het antwoord: ‘weinig, temeer daar men onder de leden niet alleen consumenten maar ook producenten heeft.’

Jubileumuitgave 50 jaar Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen 1980  Jaarboekje Vrouwen van Nu Alkmaar  Notulenboeken Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen afdeling Bergen. 2

In 1970 had de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen 64.000 leden. Toen de Verenigde Naties het jaar 1975 tot ‘Internationaal Jaar van de Vrouw’ uitriep kwam ook de NBvP in actie. De doelstelling werd opnieuw, overeenkomstig de tijdgeest geformuleerd: ‘door vorming en ontwikkeling vrouwen hun besef van verantwoordelijkheid voor en deelname aan de samenleving bevorderen, in het bijzonder in plattelandsgebieden’. Speerpunten vormden scholing, training, emancipatie, stimulering van politieke deelname, zelfontplooiing en participatie van vrouwen in maatschappelijke sectoren.

In 2005 wijzigde de naam in het meer eigentijdse ‘NBvP Vrouwen van Nu’, wat na 2012 in het dagelijks gebruik eenvoudigweg ‘Vrouwen van Nu’ werd. De bond presenteert zich lokaal, provinciaal en landelijk en beoogt een actieve bijdrage te leveren aan vrouwenrechten wereldwijd. Vrouwen van Nu telt ca. 40.000 leden, verdeeld over meer dan 500 afdelingen, waarbij de provincie Noord-Holland 52 afdelingen heeft met meer dan 4500 leden. Bij het Regionaal Archief Alkmaar berusten de archiefjes van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen/Vrouwen van Nu afdeling Bergen (1950-2005), afdeling De Egmonden (1956-2006) en afdeling Alkmaar (1963-2005).

Door Annemarie Ettekoven

test