Twee eeuwen banketbakkerij Soecker

Twee eeuwen lang was banketbakkerij Soecker een begrip in Alkmaar. Adolphus Socker was de eerste Soecker die zich in Alkmaar vestigde. Hij vertrok aan het eind van de achttiende eeuw uit het Duitse Munsterland. Via Purmerend kwam hij uiteindelijk in Alkmaar terecht en in 1793 vestigde hij zich als banketbakker in de Langestraat (nu nummer 39). Na alle omzwervingen van Adolphus bleek de familie toe aan vastigheid: de vijf volgende generaties zetten het werk als banketbakker voort en bleven boven de bakkerij aan de Langestraat wonen.

De winkel van Soecker 1819  Soecker in 1932  Soecker 1985 aan de Laat
Het archief van het familiebedrijf is een rijke verzameling; menu’s van feestelijke gelegenheden, receptenboeken, bestellijsten, eigendomsbewijzen (soms met vele zegels) en persoonlijke papieren. De zes generaties Soecker waren zich bewust van het belang van het bewaren van deze documenten. Ze geven een mooi beeld van de bakkerij en haar diensten door de jaren heen.

Eén van de bewaard gebleven documenten is een flink beduimeld schriftje uit 1782. Het staat vol recepten in een krullerig handschrift en moet veel zijn gebruikt. Het boekje kwam hoogstwaarschijnlijk in het bezit van Adolphus Soecker toen hij in 1793 trouwde met de weduwe van de vorige eigenaar van de bakkerij. Een echt receptenboek zoals wij dat nu kennen, is het niet. Passend voor receptenboeken uit de achttiende eeuw is alles wat vanzelfsprekend was, weggelaten. Het boekje was bedoeld als een geheugensteuntje voor de bakker. Zo komt het erop neer dat er voornamelijk hoeveelheden ingrediënten te lezen zijn, en slechts weinig bereidingen. Tijdsaanduidingen en technieken zijn er niet in te lezen. Wie er nu iets uit zou willen bakken, moet dus inventief zijn en goed de verschillende bereidingen kennen.
De producten die in het schriftje beschreven staan zijn soms herkenbaar. Zoals de ‘bitter koekjes’, ‘marcepein’ en 'tullebant’. Maar er staan ook aantekeningen in voor zoetigheden die nu minder bekend voorkomen zoals ‘wolfenbutteltjes’, ‘collumbientjes’ en ‘diabelteijns’. Ook ingrediënten komen hier en daar vreemd voor, zo wordt er regelmatig ‘regenwater’ gebruikt in de recepten. Hoe de producten moeten hebben gesmaakt? Zoet en kruidig, aan de hoeveelheden suiker, amandelen, gember en kaneel te lezen.

Soeker receptenboekje  Recept uit het receptenboekje voor ‘Wolfenbutteltjes’  Inboedellijst van de bakkerij uit 1828

Kokerij

Het was niet alleen zoet dat de Soeckers bereidden. De bakkerij fungeerde namelijk ook als ‘kokerij’ en deed in die hoedanigheid aan catering. Er zijn veel menu’s bewaard gebleven van uitgebreide diners uit het begin van de twintigste eeuw. Zo verzorgde Johannes B. Soecker de feestmalen van ‘moeders 70e verjaardag’, de eerste heilige mis van pater Benedictus Dominicus te Alkmaar en verschillende huwelijksdiners. Op het menu van het zilveren jubileum van Johannes B. Soecker en zijn echtgenoot Maria Soecker-van Giezen zelf, stonden maar liefst veertien gangen. Uiteraard waren er de nodige desserts ter afsluiting van het souper.
Het familiebedrijf bood dus verschillende werkzaamheden, maar ook de banketbakkers waren soms van meer markten thuis. In de vroege periode voerde Adolphus Soecker diensten uit die iets moeilijker lijken te rijmen met het banketbakkerschap. Zo was hij aangesteld tot “nodiger ter begravenisse” en enkele jaren later volgde een benoeming tot “stadsgeweerschoonhouder”.

menu zilveren jubileum

Modernisering

De Soeckers vonden zes generaties lang vastigheid aan de Langestraat. In die periode onderging het pand de nodige veranderingen. Op een aquarel gemaakt door de kunstenaar J.A. Crescent zien we de bakkerij aan het begin van het familiebedrijf; het pand had een trapgevel en een plek voor de ramen om de waar te etaleren. Een inboedellijst van begin negentiende eeuw vertelt hoe het interieur er in diezelfde tijd uit heeft moeten zien. Zo werden de lekkernijen uitgestald in een glazen kast, maar ook in flessen, potten en koperen schalen. Ook was er een barometer aanwezig en gaf een staande klok extra statuur aan de winkel.
In de bakkerij achter de winkel werden de ingrediënten bewaard in houten bakken en koperen potten. Er was een fornuis, kaak- en soezenvormen en een koperen vijzel. In een kast werden de ingrediënten bewaard: gebakken banket, gekonfijte vruchten, suikers en ongefabriceerde ingrediënten als suikeramandelen.
Een eeuw later zien we een heel ander beeld van de bakkerij. Op een foto is een volle en mooi ingerichte etalage zichtbaar. Langs weerszijden reclame voor lekkernijen van andere Alkmaarse ondernemers, zoals de chocolade van Ringers. En wie goed kijkt, kan nog net een blik naar binnen wagen. Daar is in de verte een toonbank en kristallen kandelaar te zien. In de Alkmaarse Courant van 12 september 1930 werd de nieuwe inrichting geroemd als “een aanwinst op het gebied van moderne winkelinrichting.”

Advertentie Alkmaarsche Courant 1954  

Na de Tweede Wereldoorlog beleefde de bakkerij een periode van bloei. Nadat in 1946 het de winkel en bakkerij was verbouwd, werd in 1953 ook het aangrenzende pand aan het Payglop gekocht. Daar werd enkele jaren later een tearoom werd geopend door de Soeckers. In de Alkmaarse Courant van 25 juni 1957 werd deze tearoom omschreven als een plek die “winkelende dames de gelegenheid biedt te verpozen in een artistieke en charmante omgeving.” Om de groeiende klandizie bij te houden werd er veel gezocht naar nieuw personeel om het bedrijf draaiende te kunnen houden. En met het vieren van het 175ste jubileum werd het succesvolle familiebedrijf bekroond met het predicaat van hofleverancier.

Een selectie menu’s van diners   Tearoom Soecker 1986

In 1997 kwam er plots een einde aan het familiebedrijf. Johannes B.G. Soecker, die het bedrijf in 1974 had overgenomen, besloot het roer om te gooien en stopte met de bakkerij. Zo kwam het bedrijf na ruim tweehonderd jaar in handen van iemand buiten de familie. De documenten die al die tijd door de Soeckers waren bewaard, werden overgebracht naar het RAA.

Door Sophie van Aardenne

 

Meer weten?

- Artikel over de recepten van Soecker door R.N. Ferro in de Oud Alkmaar (2017). 
- 'De recepten van Bakkerij Soecker Alkmaar, 1782', door R.N. Ferro (Deventer, 2017). 
- Het archief van de banketbakkerij en kokerij Soecker te Alkmaar over de periode 1701-1988.Het is te raadplegen in de studiezaal van het Regionaal Archief. 

 

test