Over oude foto’s met daarop een Lelijk Eendje

Nog niet zo heel lang geleden werd deze rubriek gevuld met een bijzondere serie foto’s uit de collectie van het Regionaal Archief Alkmaar. Het waren foto’s waarop een recent historisch straatbeeld viel te zien, waarbij onbewust een Volkswagen Kever was “meegenomen” door de fotograaf. Dat gebeurde opvallend vaak, want er hebben vroeger heel erg veel van die Kevers rondgereden en geparkeerd gestaan.

Er kwamen op dit artikel leuke reacties en met regelmaat werd bij die reacties de sympathieke suggestie gedaan om dit ook eens te doen met foto’s waarop een Citroën 2CV, of Lelijke Eend, afgebeeld staat. Óók zo’n typisch en sierlijk vormgegeven automodel dat iedereen wel kent en waaraan door velen met nostalgisch plezier wordt teruggedacht. En inderdaad, na wat zoeken blijken ook die foto’s in grote aantallen aanwezig te zijn in onze collectie.

De Citroën 2CV, wat een gezellig leuk autootje is dat toch! Oorspronkelijk een geniaal idee van Monsieur Citroën himself in Frankrijk. Al jaren voor de Tweede Wereldoorlog gaf hij de opdracht aan zijn ontwerpteam om “Een voertuig te ontwikkelen dat twee boeren op klompen met vijftig kilogram aardappelen of een vat met vijftig liter wijn, met een snelheid van 60 kilometer per uur moest kunnen vervoeren. Bovendien moest dit voertuig zich op de slechtste paden kunnen begeven, én moest het licht genoeg zijn om zonder problemen door een beginnende bestuurder te worden bediend. Het comfort moest onberispelijk zijn zodat manden met eieren die achterin werden vervoerd, intact aankwamen en de prijs van de auto moest vele malen lager zijn dan die van de Citroën Traction Avant.” Tot slot wees Citroën erop “dat de esthetiek er niet toe deed wat hem betrof.”

Vervolgens kostte het jaren van ontwerpen, uitproberen, discussiëren, sleutelen, slijpen, buigen, vormgeven, testen en herontwerpen, uiteraard mede door de oorlog en alle gevolgen van dien, voordat het eerste exemplaar officieel aan het publiek werd getoond. Dat gebeurde op de Autosalon van Parijs in 1948 en de verwachtingen waren bijzonder hoog gespannen. Het geheimzinnige model had de naam 2CV gekregen. Maar toen het doek van het autootje werd verwijderd, werd er door velen smalend gelachen en werd de nieuwe creatie door een Nederlandse journalist een ‘Lelijk Eendje’ genoemd. En die bijnaam heeft de 2CV altijd gehouden. Want hoewel de eerste kennismaking met de 2CV bij sommige autojournalisten wellicht wat tegenviel, het bleek een enorme wereldhit! Tot in 1988 werd de auto geproduceerd en er hebben miljoenen rondgereden, waarvan sommige exemplaren nog steeds rijden – gekoesterd en vertroeteld, met vaak zichtbaar genietende bestuurders.

De 2CV: niet terugschakelen in zijn één wanneer je nog rijdt, de goedkoopste cabrio die er is, een gebroken gaskabel langs de snelweg repareren met een paperclip die toevallig nog in je colbertje zat, een benzineverbruik van 1 op 20, pret voor tien bij het nemen van een scherpe bocht of een drempeltje op de weg, een pakje blauwe Gauloiseshag in het pistolenkastje en bonnetjes van de péage verspreid over de vloermat op de bodem! Een greepje uit allerlei prettige eendenkenmerken, waarschijnlijk best herkenbaar voor de liefhebbers.
Hier in Alkmaar en omgeving hebben er ook talloze gereden en gestaan. Het straatbeeld best opfleurend. Gelukkig hebben we de foto’s nog!

Zicht door de Snaarmanslaan

Zicht door de Snaarmanslaan. Wanneer de fietsters helemaal doorrijden tot het eind, komen ze bij de Helderseweg. Een opname uit omstreeks 1970. Links de hoek met de Sint Josephstraat en rechts een Citroën 2CV met daarop een enorme sticker van een eend geplakt.

De Karl Marxstraat

De Karl Marxstraat gefotografeerd door Dhr. H. Kolmer rond 1973 richting de Blekerskade. Kinderen in korte broek lummelen wat rond, terwijl het eendje met open dak is weggezet onder zo’n mooie Alkmaarse straatlantaarn. Alles wijst op een lekkere lome warme zomerdag.

Garage Dekkers aan de Zeswielen

Garage Dekkers aan de Zeswielen in 1987. Joop Elsinga fotografeerde het geheel. Een eend staat, samen met een aantal andere modellen, klaar voor de handel. Of zal zij soms een anti-roestbehandeling krijgen?

De Spoorstraat in 1979

De Spoorstraat in 1979. Een prachtige besteleend met verchroomde benzinedop langs het trottoir. Achter het raam op de eerste verdieping van het huis authentieke macramé.

De Voorstraat van Egmond aan Zee

De Voorstraat van Egmond aan Zee in 1966. Links lopen toeristen richting strand en zee. Rechts staat een glimmende 2CV geparkeerd voor het raadhuis. Misschien is de eend wel het eigendom van een ambtenaar die even aan het werk is.

Het Jan Boonplein

Het Jan Boonplein met op de achtergrond de toren van de Hervormde Kerk in De Rijp in 1972. Veel historische pleinen in die jaren veranderden in parkeerplaatsen en ook hier is dat dus het geval. Al is de parkeerdruk erg laag. Een eendje staat mooi in zijn eentje te pronken. Rechts de prachtige Nederlandse telefooncel naar ontwerp van architect Leen van der Vlugt jr.

garage met benzinepompen.

Lekker geparkeerd! Slordig in de hoek gegooid. Deuk in de deur en wielen in de berm, lak aan de strepen op de weg, takken van struiken steken door de inlaat van de motorkoeling. Hopelijk was het geen verkeersexamen. Fotograaf Elsinga fotografeerde dit in Het Achterom in 1974. De achtergevels in de verte behoren toe aan panden langs de Oudegracht. Rechts een garage met benzinepompen.

Muziekwinkel Ypma

Muziekwinkel Ypma aan de Langestraat had een achteringang aan de Breedstraat. Die is hier gefotografeerd. Nummer 34 met tegen de gevel een tweetakt schakelbrommer, type Italiaanse buikschuiver. De bedrijfstransport 2CV van Ypma is zo te zien wat haastig geparkeerd. Druk, druk, druk…. Fotograaf J. Glastra maakte deze plaat in 1964.

de Breedstraat vanaf de hoek met de Schoutenstraat

De toren van de Dominicuskerk is begin jaren tachtig nog beeldbepalend voor het zicht door de Breedstraat vanaf de hoek met de Schoutenstraat. Keurig tussen de witte lijnen staat een eendje geparkeerd.

kopgevel van het Wallenhuis

Het is net gestopt met hard regenen en alles is nog kleddernat, maar zonnestralen spiegelen al op de straatklinkers van de Dirk Duivelsweg. De zon breekt door! In de schaduw van de kopgevel van het Wallenhuis, op de hoek met de Sliksteeg, staat een 2CV. Op de handrem. In 1972 maakt Joop Elsinga deze bijzondere plaat, op ooghoogte van de beroemde zuster van de Droste Chocola reclame.

Café ’t Vosje

Café ’t Vosje aan de Gedempte Nieuwesloot 24 in 1971. Those were the days! Met de eend heen, parkeren voor de deur en dan maar kijken hoe de dag zich verder ontwikkelt.

De Kruseman van Eltenweg

De Kruseman van Eltenweg, omstreeks 1980. Een brede klinkerstraat waar vrachtauto’s reden terwijl een lelijk eendje gewoon geparkeerd stond tegen de trottoirband. De bomen staan er heden ten dage nog steeds, veel dikker en licht hellend vanwege de overheersende wind van zee.

de Pieterstraat

Oude, donkere gevels van pakhuizen aan de Pieterstraat. Firma C. Spaans een Zoon handelde hier in klompen, laarzen en rubber schoeisel. Het lijkt haast wel een decor uit een vroege zwijgende Nosferatu-film. Het vrolijke autootje neemt ons echter direct mee terug naar ongeveer 1974, toen deze foto werd gemaakt.

de Nieuwpoortslaan

Als twee hondjes die kennismaken, staan hier een Volkswagen Kever en een Citroën AZU geparkeerd in de Nieuwpoortslaan voor de smederij van P.C. Asjes. Het is ongeveer 1969.

de Tweede Tuinstraat

Midden jaren zeventig werd het straatbeeld nog geregeld opgevrolijkt met de bekende, vrijwel geluidloze elektrische wagentjes van de melkboer aan huis. Bijvoorbeeld hier in de Tweede Tuinstraat. Paste prima tussen zo’n geparkeerde 2CV en de muur van de overkant.

Het verkeerslicht op de Kennemerstraatweg

Het verkeerslicht op de Kennemerstraatweg voor linksaf de Prinses Julianalaan in, staat op mysterieuze wijze altijd op rood wanneer je aan komt rijden. Dat was in de jaren zeventig voor deze eend ook al het geval. De indicateur geeft de richting al keurig aan en plukjes rook komen kuchend uit het uitlaatpijpje. De versnellingspook kan veilig naar de een.

 

test