De sloop van de Dominicuskerk

Waar nu het lege pand van de Primark is te vinden, stond tot 1985 een grote neogotische kruisbasiliek. Veel Alkmaarders zullen nog herinneringen hebben aan de kerk en aan de sloop ervan in 1985. De Dominicuskerk werd gebouwd in de jaren 1863-1866 door de bekende architect P.J.H. Cuypers, die ook het Rijksmuseum en het Amsterdamse Centraal Station ontwierp.

Tekening Dominicuskerk    Dominicuskerk aan de laat  Dominicuskerk in 1900

Het was een zogenaamde kruisbasiliek met als meest kenmerkend onderdeel de forse toren die duidelijk de bedoeling had de Grote Kerk naar de kroon te steken. De toren vormde meer dan een eeuw lang een markant onderdeel van het silhouet van Alkmaar. De kerk was kunsthistorisch gezien van groot belang omdat het een van de weinige bewaard gebleven bouwwerken was uit de vroege periode van Cuypers’ optreden als architect. Bovendien was ook het interieur nog redelijk compleet. Het kerkbestuur besloot in 1972 om de Dominicuskerk te sluiten. Het aantal kerkgangers in de binnenstad liep terug. Het onderhoud van de toenmalige twee binnenstadskerken (de Dominicus aan de Laat en de St. Laurentius aan het Verdronkenoord) werd te duur. Het kerkbestuur koos voor het behoud van de St. Laurentius, die er bouwkundig gezien het best aan toe was. Op kunsthistorische waarde werd minder gelet. In 1974 werd de Dominicuskerk gesloten voor de eredienst.

Sloop van de Dominicuskerk  Sloop van de Dominicuskerk.  verwijdering torentje kerk

Jarenlang bleef het lot van de Dominicuskerk ongewis. Het kerkbestuur vroeg in 1975 een sloopvergunning aan. Inmiddels was de kerk op de lijst van voorlopige Rijksmonumenten geplaatst. Het ministerie van CRM en de gemeente Alkmaar wilden de kerk graag behouden. Het ministerie had de kerk op de monumentenlijst geplaatst met als voorwaarde dat er binnen een aantal jaren een levensvatbaar plan zou komen voor de exploitatie van het gebouw. De Alkmaarse Culturele Raad en later de Stichting Stadsherstel slaagden er niet om een dergelijk plan te maken.

    

In 1985 filmde de heer Oortmeyer (inmiddels overleden) voor en tijdens de sloop van de Dominicuskerk. Hierboven enkele fragmenten uit die film.
Graag komen we in contact met mensen die meer weten over deze film.

De gemeente wilde de kerk wel behouden, maar was aan de andere kant niet bereid er zelf geld in te steken. Het gevolg was dat de kerk in 1980 na een door het kerkbestuur ingestelde beroepsprocedure, van de monumentenlijst werd afgevoerd. Projectontwikkelaar Joris Honig (bekend van winkelcentrum De Lange Augustijn) kwam daarop met het plan voor een winkelcentrum op de plek van de Dominicuskerk.

Winkelcentrum Domus  Winkelcentrum Domus  Winkelcentrum Domus

Een laatste poging om de sloop te verhinderen werd gedaan door Bart Jansen onder het motto: ’Alkmaar, redt uw kerk, uw monument’. Maar ook zijn ’Stichting tot Behoud van de Dominicuskerk’ kon het tij niet keren. In 1985 werd de kerk gesloopt. De sloper sprak de wijze woorden: ’Er worden leuke dingen gebouwd en er worden leuke dingen afgebroken’. In de krant werd een vrouw geciteerd die zei: "Ach, misschien komen er wel mooie winkels voor in de plaats".

De Laat met de Primark

 

 

test