Het strandnaturisme won in de jaren zestig zienderogen terrein. In alle kustplaatsen in Noord-Holland was wel een stuk strand te vinden waar men ongekleed kon recreëren. Het naakt recreëren werd gedoogd hoewel nog menig blote strandgast op de bon werd geslingerd wegens aantasting van de openbare zedelijkheid. De naturistenverenigingen streefden naar volledige legalisering.
In augustus 1969 verzocht de overkoepelende Nederlandse Federatie van Naturistenverenigingen (NFN) de gemeente Texel een gedeelte van het strand voor ongeklede dagrecreatie beschikbaar te stellen. Ondanks een positief preadvies van burgemeester Sprenger wees de meerderheid van het college het verzoek af. Een jaar daarna trad de NFN met de gemeente Schoorl in overleg. Ook deze poging strandde. Het college stond niet afwijzend tegenover de komst van een naaktstrand, de recreatiecommissie stemde voor, maar de raad van Schoorl was in meerderheid tegen. Vervolgens richtte de NFN een schrijven aan burgemeester Moll van Callantsoog over ‘het creëren van een vrij strand in Callantsoog’.
De keuze voor Callantsoog was niet zo vreemd. Sinds jaar en dag werd het naakt recreëren op het strand ter hoogte van het natuurreservaat het Zwanenwater oogluikend toegestaan. Bij herhaling werd aangedrongen op een scherper toezicht (‘bij voorkeur door recherche in burger’), maar steeds meer naturisten wisten ongehinderd de weg te vinden naar Neerlands meest bekende illegale naaktstrand.
Onkies
Het college van Callantsoog boog zich over het verzoek en verspreidde een pamflet waarin de burgers van Callantsoog werd gevraagd zich een mening te vormen over het ongekleed zonnen en baden. De mogelijke legalisering van het naturistenstrand leidde tot ongemeen felle reacties. Een woordvoerder van het natuurgebied het Zwanenwater noemde de NFN een sex-bende. Zojuist nog had de briefschrijver op de duinenrij ter hoogte van de Slahoek een persoon in adamskostuum gesignaleerd. Hij drong aan op handhaving van het verbod ‘zodat de gewone burger zich wederom ongestoord langs het strand zal kunnen begeven’. Een andere verontruste burger klaagde dat steeds grotere stromen naturisten via Sint Maartenszee naar het naaktstrand kuierden ‘en reeds na de strandtent van Kossen uit de kleren gingen’. De Pinkstergemeente achtte het onkies om met de meest intieme delen te koop te lopen en een briefschrijver uit Urk hield de Callantsooger gemeenschap voor ‘dat God ons het kleed had geschonken om de schande onzer naaktheid te bedekken’.
Bloot mag
Nu de NFN in de zomer van 1971 officieel een verzoek had ingediend een strook strand voor ongeklede recreatie vrij te geven, volgde de gemeente Callantsoog met meer dan gewone belangstelling een uitgelokt proefproces. In augustus 1971 waren de Amsterdamse fotografe Nel Quist en Ton Wilhelm vrijwillig op de bon gegaan. Het proces-verbaal vermeldde dat zij zich ‘opzettelijk oneerbaar en op waarneembare wijze met ontblote geslachtsdelen’ op het zeestrand tussen Callantsoog en Sint Maartenszee hadden opgehouden. Op de zitting voor het gerecht in Amsterdam verweerde de verdachte Nel Quist zich met verve: ‘Het is verrukkelijk, edelachtbare, U zou het zelf eens moeten proberen’. Zelfs na het hoger beroep bestreed de rechter dat in strijd met het wetboek voor strafrecht was gehandeld.
Op de avond van vrijdag 27 april 1973 was het dan zover. Met vijf stemmen voor en twee stemmen tegen besloot de raad van Callantsoog over te gaan tot legalisering van het naaktstrand op een aangewezen strandgedeelte voor een proeftijd van een jaar. Het betrof een strook strand van 400 meter tussen de kilometerpalen 16.140 en 15.770, drie km ten zuiden van Callantsoog en twee km ten noorden van Sint Maartenszee.
Vrijwel alle landelijke ochtendbladen openden zaterdag 28 april 1973 met de slagregel ‘Bloot mag’. Het gevolg was dat het gemeentebestuur andermaal werd bedolven onder een lading (vaak anonieme) dreig- en scheldbrieven. Maar de uitspraak van de raad leidde ook tot vele steunbetuigingen. Een Amsterdams echtpaar was in de wolken na een bezoek aan het eerste officiële naaktstrand van Nederland. Zij schreven van top tot teen te hebben genoten.
Naaktrecreatie anno 2022
Het naaktstrand bij Callantsoog is tegenwoordig te vinden tussen kilometerpalen 14,50 en 16,80. Het is nu ook een losloopgebied voor honden. Op verschillende plekken in Noord-Holland zijn ook naakstranden te vinden, waaronder Texel, Schoorl aan Zee en Bergen aan Zee. Daarnaast is het toegestaan naakt te recreëren op diverse kunstmatige strandjes in het binnenland, zoals bij het Geestmerambacht, Het Twiske en het Amsterdamse Bos.
Meer over het naaktstrand bij Callantsoog kan je hier vinden: