Blik op het Verleden | Het Archief blogt

Vriendschap op papier: het album amicorum

09 juli 2019

Van album amicorum tot poëziealbum

Veel mensen hebben er wel één in de kast staan. Een boekje volgeschreven met rijmende gelukwensen, grapjes of standaardversjes. Het liefst voorzien van een tekening of plakplaatje. De poëziealbums, en later vriendenboekjes, zijn een mooie manier om herinneringen aan vrienden, familie en kennissen vast te leggen. En dat is een eeuwenoud gebruik. Mensen laten al sinds de zestiende eeuw berichten opschrijven in wat we de voorloper van poëziealbums en vriendenboekjes kunnen noemen. Zo’n voorganger noemt men een album amicorum (meervoud alba amicorum), wat ‘vriendenlijst’ betekent.

De Menningweermolen bij Grootschermer

02 juli 2019

De Menningweermolen staat een beetje vergeten langs een doodlopende weggetje bewesten Grootschermer. Maar dat maakt hem niet minder interessant. Halverwege de zestiende eeuw stond op deze plek al een molen. Een kaart uit 1607 maakt duidelijk dat het om een wipmolen ging. Hij hield de Menningweerpolder droog, die bestond uit een strook buitendijks land van het oude Schermereiland.

Het Alkmaarse badhuis

25 juni 2019

Van buiten blink, van onder stink

Aan het Kwerenpad in Alkmaar staat een bijzonder pand. Boven op het gebouw staat een klein kruis, waardoor je gaat denken met een voormalig kerkgebouw te maken te hebben. Maar het kruis verwijst in dit geval niet naar iets religieus, maar naar de vereniging ‘Het Witte Kruis’ die dit pand ooit gebouwd heeft en het exploiteerde als badhuis. Ook elders in het land stonden dergelijke badhuizen. Ze werden vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw opgericht, toen er meer inzicht kwam in de rol van hygiëne bij de volksgezondheid. De toenmalige huizen hadden in de regel geen badkamer of douche, een lacune die werd opgevuld door deze badhuizen.