Blik op het Verleden | Het Archief blogt

"En wel door een... vrouw"

16 mei 2019

Mevrouw Marie van Reenen-Völter, “Toebedeeld met groote gaven van hoofd en hart”

Marie Amalie Dorothea Völter (5 maart 1854, Eslingen) trok op negentienjarige leeftijd als gouvernante in bij de vooraanstaande familie Van Reenen te Bergen. Het gezin had twaalf kinderen, waarvan de vijftienjarige Jacob de oudste was. Stiekem smeedden Marie en Jacob “een liefdesband”. Naar het schijnt spraken de geliefden heimelijk af op het landgoed rond het Hof van Bergen, waar de familie Van Reenen woonde, om nachtelijke wandelingen te maken. Een naburige boer hielp door de roep van een nachtuil te imiteren als ontdekking dreigde. Uiteindelijk werd de relatie bekend gemaakt en trouwde het stel in 1882. Marie, nu mevrouw Van Reenen-Völter, echtgenote van de man die vanaf 1883 heer van Bergen was en later ook burgemeester van die plaats, rustte niet op haar lauweren. Integendeel.

Het stadje van de kaas helpt het stadje aan de Maas

13 mei 2019

Alkmaar hielp door oorlog zwaar getroffen bevolking Heusden en Vlijmen

Een vrij onbekend gebleven episode in de Alkmaarse na-oorlogse geschiedenis is de hulpactie vlak na de oorlog aan de zwaar getroffen Brabantse gemeenten Heusden en Vlijmen. Dit gebeurde onder de vlag van het Rode Kruis, die hiervoor een landelijke organisatie had opgericht, de Hulpactie Rode Kruis, afgekort als H.A.R.K. Overal in Nederland werden er lokale en provinciale H.A.R.K.-comité’s opgericht, zo ook in Alkmaar. Afgesproken werd dat Noord-Holland zou gaan zorgen voor Noord-Brabant en Gelderland. Alkmaar kreeg de Brabantse gemeenten Heusden en Vlijmen toegewezen. 

Opruimen na de oorlog: de Wälzkörpersperre

06 mei 2019

Op 10 mei 1940 vallen de Duitse troepen Nederland binnen, vier dagen later capituleert Nederland. Ook België en Frankrijk volgen snel, eind juni ligt de weg voor Hitler naar Engeland open. Direct volgen Duitse plannen voor een invasie van Engeland (‘Operatie Seelöwe’), maar al snel blijkt dat een brug te ver. De Duitse heerschappij in de lucht blijft uit en als Hitler een jaar later opdracht geeft voor de inval in Rusland, verdwijnt een invasie van Engeland uit beeld. In plaats daarvan vrezen de Duitsers een geallieerde invasie, en zeker de vlakke Nederlandse kust is een zwakke plek in de Duitse verdedigingslinies. Hitler geeft opdracht tot de bouw van de Atlantikwall, een meer dan 5.000 Kilometer lange verdedigingslinie van bunkers en versperringen langs de kust van Noorwegen tot Spanje. Ook hier in de regio verrijzen vele bunkers en bouwwerken. De dorpen Egmond aan Zee en Bergen aan Zee worden ontruimd, delen van de bebouwing langs de kust worden afgebroken en achter de kust werden extra verdedigingslinies aangelegd.